Šešir profesora Koste Vujića

O istorijskim ličnostima čuvenih učenika ekscentičnog profesora u TV seriji Šešir profesora Koste Vujića

Skoro je počela sa emitovanjem TV serija Šešir profesora Koste Vujića. U ovoj seriji obrađuje se istinita priča o poznatom profesoru nemačkog jezika, Kosti Vujiću. On je bio ekscentrični profesor još ekscentričnijim đacima, učenicima Prve beogradske gimnazije. TV serija Šešir profesora Koste Vujića obrađuje vreme kada je profesor Vujić bio razredni starešina maturanata koji su kasnije postali intelektualni vrh srpskog naroda. Njegovi đaci, između ostalih, bili su: Mihailo Petrović Alas, Milorad Mitrović, Jovan Cvijić, Jakov Prodanović, Pavle Popović, Ljubomir Stojanović. Ovi likovi su i predstavljeni u romanu Milovana Vitezovića Šešir profesora Koste Vujića, na osnovu kojeg je napravljena televizijska drama 1971, godine, a onda i TV serija, trideset jednu godinu kasnije, 2012. godine. U TV seriji nailazimo na likove đaka-obešenjaka, likove koji predstavljaju potpunu suprotnost onome kakvi su kasnije bili. Vrlo neozbiljni i skloni šali u maturanstkim danima, kasnije su postali ozbiljni ljudi koji su učinili da se zemlja Srbija pročuje po pameti i sposobnosti.

Jedan od đaka profesora Koste Vujića bio je poznati srpski matematičar, profesor Univerziteta u Beogradu, akademik Srpske kraljevske akademije i alas – Mihailo Petrović Alas (1868–1943). Alas je studirao u Parizu na Sorboni kod najpoznatijih matematičara i tamo zaradio titulu doktor matematičkih nauka. Pisao je doktorat iz oblasti diferencijalnih jednačina. Jedan od njegovih najpoznatijih izuma je bio hidrointegrator, čime je pobedio na svetskoj izložbi u Parizu 1900. godine. Zanimljivo je i to da se za vreme Balkanskih ratova i za vreme Prvog svetskog rata bavio kriptografijom (nauka koja se bavi očuvanjem tajnosti informacija u ratu, a zasnovana je na matematici). Bavio se ribarstvom, dakle, bio je alas, i po tome je dobio nadimak. Svirao je violinu i bio strastveni putnik (proputovao je sve evropske zemlje, posetio je čak i severni i južni pol). Bio je i književnik – pisao je putopise i romane.

Milorad Mitrović (1867–1907) bio je srpski poznati pesnik. Počeo je da piše pesme pod uticajem Vojislava Ilića. Pisao je ljubavne i satirično-političke pesme. Među njegovim najpoznatijim pesmama su: Bila jednom ruža jedna, Svinja reformator, Hvalisavi majmun, Don Ramiro, Sigurna pesma. Rano je umro i nije stigao da dovrši započeti ep Penelopa.

Jovan Cvijić (1865–1927), srpski naučnik, osnivač Srpskog geografskog društva, predsednik Srpske kraljevske akademije, profesor i rektor Beogradskog univerziteta – takođe je bio jedan od đaka profesora Koste Vujića i jedan je od likova u TV seriji Šešir profesora Koste Vujića. Bavio se geografijom, geomorfologijom, tektonikom, paleografijom, etnografijom, geologijom, antropologijom i istorijom. Istraživačkim radom Cvijić se bavio oko trideset i osam godina, pri čemu je išao na mnogobrojne ekspedicije po Balkanskom poluostrvu, Južnim Karpatima i Maloj Aziji, čiji su rezultat bila brojna naučna dela (između ostalih: Ka poznavanju krša Istočne Srbije, Prekonoška pećina, Geografska ispitivanja oblasti Kučaja, Izvori, tresave i vodopadi u Istočnoj Srbiji, Đerdapske terase…).

Naredni đak profesora Vujića koji je postao veoma poznata ličnost i u Srbiji i u svetu, bio je Jakov Prodanović (1867–1948). Poznatiji kao Jaša Prodanović, ovaj čovek je bio poznati srpski publicista, političar i književnik. Bio je ministar prosvete u Vladi Kraljevine Srbije, kao član Samostalne stranke. Kao ministar narodne privrede sproveo je kroz Narodnu skupštinu Zakon o radnjama, kojim su stvorene radničke i druge komore, i uvedeno zaštitno radničko zakonodavstvo. Bio je jedan od osnivača Demokratske stranke. Zalagao se za federalističko uređenje i suprotstavljao se kralju Aleksandru Obrenoviću. Bio je i član SANU. Poznatija dela su mu: Ustavni razvitak i ustavne borbe u Srbiji, Vuk Karadžić i Miloš Obrenović, Naši i strani, Naša narodna književnost, Istorija političkih stranaka i struja u Srbiji.

Pavle Popović (1868–1939) – poznati srpski istoričar književnosti, profesor i rektor Univerziteta u Beogradu, takođe je prisutan kao jedan od likova TV serije Šešir profesora Koste Vujića. Profesor Pavle Popović je predavao na Filozofskom fakultetu u Beogradu više od trideset godina. Predavao je narodnu književnost, staru (srednjovekovnu) književnost i srednju (dubrovačku) književnost. Sa njim je radio i Jovan Skerlić, poznati srpski književni kritičar, koji je predavao noviju književnost. U srpskoj naučnoj i kulturnoj sredini Pavle Popović je bio jedan od najuticajnijih profesora beogradskog filološkog kruga. Bio je urednik Srpskog književnog glasnika, osnivač Društva za srpski jezik i književnost, osnivač časopisa Prilozi za književnost, jezik, istoriju i folklor, predsednik Srpske književne zadruge.

Poslednji, ali ne i najmanje bitan, jeste Ljubomir Stojanović (1860–1930). On je bio srpski državnik, političar i filolog, kao i redovni član Srpske kraljevske akademije. Bio je filolog i istoričar po zanimanju. Nakon završetka Filozofskog fakulteta u Beogradu, nastavio je usavršavanje u Beču, Petrogradu i Lajpcigu. Objavio je monumentalno delo o srednjovekovnim srpskim izvorima – Stari srpski zapisi i natpisi u šest tomova.

Dok gledamo TV seriju Šešir profesora Koste Vujića, mi uživamo u dogodovštinama maturanata Prve beogradske gimnazije. Tu su mnoga poznata imena, ona imena koja su proslavila Srbiju u svetu. To je priča o ljudima koji ne smeju biti zaboravljeni.