Svi Srpski ustavi na jednom mestu – ceo spisak Srpskih Ustava

.

Srpski ustavi i „Lične karte“ svih srpskih ustava od 1835 godine

 

Istorija Ustava Srbije i opis nastanka svih Srpskih ustava je u tekstu ovde.

 

Kako su nastajali Srpski ustavi kroz istoriju Srbije

Prvi srpski Ustav kneževine Srbije Sretenjski svi srpski ustavi

Srpski Ustavi iz 1835.    Službeni naziv: Ustav Knjaževstva Serbije  Tzv. Sretenjski ustav

Važio: 15.02.‐11.04. 1835.

Ima 142 člana. Slovio za „suviše liberalan“. Najkratkovečniji srpski ustav (važio 55 dana).

.

Srpski Ustav iz 1838. Službeni naziv: Sultanski hatišerif istekši oko polovine ševala 1254 sadržavajući ustav, darovani njegovim visočestvom žiteljima njegove provincije Serbije Tzv. Turski ustav

Važio: 1838‐1869

Nije bio podeljen na članove i pisan u prvom licu jednine, ali su ga kasniji prepisivači podelili na 66 članova. Najdugovečniji ali i najmanje poštovani srpski ustav. Jedini koji je donet van granica Srbije.

.

Srpski Ustav iz 1869.  Službeni naziv: Ustav za Knjaževinu Srbiju   Tzv. Namesnički, Duhovski ili Trojički ustav

Važio: 1869‐1888 i 1894‐1901

Imao 133 člana. Konzervativci ga smatrali nelegalnim i suviše liberalnim, a liberali previše kompromisnim.

.

Srpski Ustav iz 1888. Službeni naziv: Ustav za Kraljevinu Srbiju   Tzv. Radikalski ustav

Važio: 1888‐1894 i 1903‐1918 (sa izmenama iz 1903)

Imao 204 člana. Smatra se najdemokratskijim srpskim ustavom i jednim od najnaprednijih građanskih ustava u Evropi tog doba. Njima je uvedena prava ustavna i parlamentarna monarhija u Srbiji.

.

Srpski Ustav iz 1901.  Službeni naziv: Ustav Kraljevine Srbije   Tzv. Aprilski ili Oktroisani ustav

Važio: 1901‐1903

Imao 107 članova. Izražavao konzervativne ideje Napredne stranke i autokratske težnje kralja Aleksandra Obrenovića.

.

Srpski Ustav iz 1903. Službeni naziv: Ustav za Kraljevinu Srbiju

Važio: 1903‐1918

Imao 204 člana. Predstavlja delimičnu izmenu i dopunu Ustava iz 1888. godine, u skladu sa demokratskim promenama nastalim posle Majskog prevrata 1903.

.

Ustav Kraljevine Srba Hrvata i Slovenaca iz 1921. Službeni naziv: Ustav Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca    Tzv. Vidovdanski ustav

Važio: 1921‐1929

Imao 142 člana. Prvi ustav Jugoslavije. Kraljevinu SHS ustanovio kao ustavnu, parlamentarnu i naslednu monarhiju sa centralističkim uređenjem.

.

Ustav Kraljevine Jugoslavije 1931.   Službeni naziv: Ustav Kraljevine Jugoslavije   Tzv. Septembarski ili Oktroisani ustav

Važio: 1931‐1945

Imao 120 članova. Kraljevinu Jugoslaviju definisao kao ustavnu ali ne i parlamentarnu monarhiju. Uveo princip ograničene ustavnosti. Praktično prestao da važi još 1941. godine.

.

Ustav Narodne Republike Srbije iz 1947. Službeni naziv: Ustav Narodne Republike Srbije

Važio: 1947‐1963

Imao 160 članova. Prvi komunistički ustav Srbije. Prvi ustav koji je Srbiju definisao kao republiku. Nastao na osnovu Ustava FNRJ iz 1946. godine. Njegove izmene počele već 1950. godine.

.

Ustav Socijalističke Republike Srbije iz 1963.  Službeni naziv: Ustav Socijalističke Republike Srbije

Važio: 1963‐1974

Imao 237 članova. Predstavlja usklađivanje ustavnosti SR Srbije sa Ustavom SFRJ iz iste godine. Dalje učvršćivao federalizaciju i samoupravljanje.

.

UstavSocijalističke Republike Srbije iz 1974. Službeni naziv: Ustav Socijalističke Republike Srbije

Važio: 1974‐1990

Imao 434 člana. Nastao kao deo usklađivanja ustavnosti SR Srbije sa Ustavom SFRJ iz 1974. godine. Predstavlja vrhunac utemeljivanja samoupravljanja. Srbija ovim ustavom dobija dve autonomne prokrajine SAP Kosovo i SAP Vojvodinu, sa svojim sopstvenim ustavima i elementima državnosti, kojima nemože da upravlja a postaje zavisna od njihovih odluka.

.

Ustav Republike Srbije iz 1990. Službeni naziv: Ustav Republike Srbije

Važio: 1990‐2006

Ima 136 članova. Predstavlja raskid sa Jugoslovenskom i srpskom ustavnošću iz 1974. godine. Definiše Srbiju kao ustavnu i parlamentarnu republiku. Donela ga jednostranačka skupština a uveo je višestranački politički sistem. Oduzeo elemente državnosti Kosovu i Metohiji i Vojvodini.

.

Ustav Republike Srbije iz 2006.  Službeni naziv: Ustav Republike Srbije

Važi od 8.11.2006.

Ima 205 članova. Važeći ustav Srbije. Za njegovo uvođenje glasalo je na referendumu 53,4 % birača. Prvi ustav Srbije kao nezavisne države posle 103 godine.

. . .

Tekst „Svi Srpski Ustavi“ je kao antrafile publikovan u reviji „Istorija“ i nastao je kao deo naučno-istraživačkog rada Fonda „Princeza Olivera“   www.princezaoliverafond.org.rs