Šta je Beogradu ostalo od Kneza Miloša

Koje su najpoznatije gradjevine Kneza Miloša u Beogradu

Iako je bio nepismen, veliki srpski knez Miloš Obrenović je itekako znao kako i vodio računa o svojoj zemlji. Zahvaljujući upravo njemu, po završetku Drugog srpskog ustanka, knez Miloš uspeva da od ruševina tadašnjeg Beograda, napravi takoreći pravu evropsku prestonicu. Mada su mnogi sumnjali u njegov uspeh, srpski knez ih je vrlo brzo razuverio.

Kako u to doba u napaćenoj Srbiji i nije bilo dovoljno stručnjaka, knez Miloš je angažovao graditelje van granica tadašnje Srbije. Tako je jedan od glavnih neimara novog Beograda bio Slovak po imenu Franc Janke.

A ostavio je Miloš veliki broj građevina svom narodu… U ovom periodu su izgrađene: carinarnica u Karađorđevoj ulici, čuvena Đumurkana, koja je poslužila i za održavanje prvih pozorišnih predstava u tadašnjem Beogradu. Reč je o prvom beogradskom pozorištu, takozvanom “Teatru na Đumruku”.

Zanimljivo je da je u ovom periodu izgrađena i prva pivara i to na uglu današnjih ulica Balkanske i Admirala Geprata. Nažalost, ova građevina nije očuvana.

Takođe, u periodu Miloševe vladavine, Hadži Nikola Živković organizuje gradnju kuće Petra Ička, koja je nažalost porušena tokom ratova.

Ono po čemu svi Beograđani i posetioci glavnog grada Srbije znaju ovog vladara je svakako njegov konak i konak kneginje Ljubice, njegove supruge. Ali ne treba zaboraviti ni Amam kneza Miloša, koji se nalazi u ulici Admirala Geprata i očuvan je do danas. Sagrađen je 1836. godine, a pravljen je potpuno prema svim principima gradnje turskog kupatila. Ova građevina je u to doba činila deo dvorskog kompleksa sinova kneza Miloša, Milana i Mihaila. Iako nije reč o velikoj građevini, u njenom sastavu se nalazilo sve što je tada sadržao jedan amam. Služila je za opuštanje i odmor.

Na teritoriji današnje opštine Stari grad, u neposrednoj blizini Saborne crkve i zgrade Patrijaršije Srpske Pravoslavne Crkve nalazi se konak kneginje Ljubice Obrenović. Ovaj konak je izgrađen u periodu od 1829. do 1831. godine. Po nalogu tadašnjeg kneza Srbije, Miloša Obrenovića, radove na konaku je nadgledao pomenuti Hadži Nikola Živković, koji se smatra “pionirom srpskog neimarstva u prvoj polovini 19. veka”. Namena ove građevine je bila za stanovanje same kneginje, ali i njenih sinova, Milana i Mihaila. Zanimljivo je da je konak istovremeno trebalo da bude i neka vrsta dvora za primanje gostiju. Konak je ouvan do danas i nalazi se u sastavu Muzeja grada Beograda. Stalnu postavku konaka predstavlja originalni nameštaj, koji je takođe očuvan.

Druga znamenita građevina je konak koji je knez gradio za sebe, u prelepom ambijentu Topčidera. Pored toga što je knez Miloš ovde proveo poslednje godine svog života, ovaj konak je čuven i po platanu koji se nalazi ispred samog konaka. Iako se sa sigurnošću ne zna njegova starost, procenjuje se da ima više od 160 godina, te je kao takav stavljen pod zaštitu države kao prirodna retkost. U samom konaku se nalazi stalna postavka vezana za Prvi srpski ustanak.

Iako je knez Miloš ostao upamćen po ova dva zdanja, ne treba zaboraviti ni da se najstarija beogradska kafana, čuveni “Znak pitanja”, nalazi u kući koja je bila svojina upravo kneza Miloša. Naime, kuća je sagrađena 1823. godine, knez Miloš je poklanja svom trgovačkom konzulu, Naumu Ičku. Samo par godina kasnije, Naumov zet, Ećim Toma Kostić otvara kafanu u prizemlju kuće.