Crkva Svetog Ivana Krstitelja i Budvanska Gospa u Budvi – Stari grad

Visoki zvonik koju ima crkva Svetog Ivana Krstitelja u Budvi obeležje je grada. Stari grad je po zvoniku prepoznatljiv iz daleka. U njoj se nalazi i ikona Budvanska Gospa

Crkva Svetog Ivana Krstitelja

Visoki zvonik crkve Svetog Ivana sigurno je najprepoznatljiviji orijentir u Starom gradu. Dozidan 1867. godine, zamenio je manji, barokni toranj koji je najverovatnije bio srušen u zemljotresu 1667. godine.

Crkva Svetog Jovana Krstitelja u Budvi - ikona Budvanska Gospa i Stari Grad

Crkva Svetog Ivana Krstitelja u Budvi – Stari grad. U njoj se nalazi zaštitnica grada čudotvorna ikona Budvanska Gospa

Crkva Svetog Ivana je trobrodna bazilika sa bočnim pevnicama, sakristijom i horom. Zbog gotičkih prozora sa prelomljenim lukom pretpostavlja se da potiče iz XV veka. Nekada je bila sedište budvanske nadbiskupije i vodila se kao katedrala sve do 1828. godine.

Ona čuva neke od najvećih dragocenosti Budve i njen bogat kulturno istorijski fond se sastoji od ikona, zlatarskih radova lokalnih majstora, crkvenog veza, kao i čuvene hronike vikara don Antuna Kojovića. U njima su detalji iz života Budve krajem XVIII i početkom XIX veka. Zato, uđite i uživajte.

Čudotvorna ikona Budvanska Gospa

Severni oltar krasi najpoznatija i najdragocenija budvanska ikona Bogorodica sa Hristom, koju nazivaju Budvanska Gospa, Madonna in Punta ili Velika Panagija. Napisana u grčko-vizantijskom stilu, ikona verovatno potiče s kraja XII ili početka XIII veka, ali je predanje povezuje sa IX vekom pa čak i sa Svetim Lukom. Njen nastanak ostaje obavijen velom tajne…

Legenda govori o čudnoj galiju koja se iznenada pojavila pored Budve. Iz nje su ljudi, sede kose i dugih brada, izneli ikonu Bogorodice i postavili je na rt zajedno sa dve upaljene sveće. Hteli su da provere da li u gradu ima hrišćana koji bi se prepoznali po tome što bi prihvatili ikonu. Naravno, ikona je bila prihvaćena, a na mestu gdje je ostavljena sagrađen je manastir Santa Maria in Punta, koji ćemo ubrzo videti. Ikona je vekovima u njemu čuvana, a onda je prebačena u Crkvu Svetog Ivana.

Budvanska Gospa je zaštitnica grada i njoj se pripisuju čudotvorne moći. Veruje se, naime, da je Ikona štitila grad od gusarskih napada, pa čak i od kuge. jer dok su okolna sela ostaljala opustošena, stanovnici starog grada bili su pošteđeni. Uverivši se u moć ikone, jedan venecijanski kapetan odneo ju je u Veneciju, na veliko protivljenje naroda. Zatražena je pomoć od crnogorskog vladara Balše III, koji je intervenisao tvrdeći da bi povratak ikone pomogao da se očuva hrišćanska vera među lokalnim stanovništvom. I ikona je vraćena.

A sada se uputite ka južnom oltaru gde se nalazi ikona još jednog zaštitnika grada, Svetog Antona Padovanskog. I sa njom je povezana zanimljiva priča. Naime, u XVI veku, italijanski moreplovac Mogrini je posle brodoloma našao spas na jednoj hridini na današnjoj plaži »Mogren II«. Kako je bio iz Padove, u znak zahvalnosti, podigao je malu crkvu, odnosno kapelu Svetom Antonu Padovanskom. Godinama je kult Antona Padovanskog jačao među Budvanima, tako da je na kraju taj svetac postao jedan od zaštitnika grada. Običaj je bio da se deset dana uoči dana Svetog Antona, 13. juna, ikona iznese iz kapele na plaži i morskim putem donese u crkvu Svetog Ivana. Tokom tih deset dana u crkvi su se održavale mise, da bi 13. juna ceo grad slavio svog zaštitnika procesijom, kada je ikona vraćena u kapelu. Slavlje se nastavljalo na plaži uz pesmu i igru, a to je za stare Budvane ujedno i oznacavalo početak kupališne sezone.

Uz Svetog Antona Padovanskog, slavio se i stariji svetac istog imena, Sveti Anton od Ognja, po kome je i Padovanski kasnije dobio ime. Budvani su i njega uzimali za zaštitnika, jer je grad mnogo puta stradao u požarima.

Crkva Svetog Antona je stradala u velikom nevremenu 1900. godine, ali je ubrzo, zahvaljujući mnogobrojnim dobrovoljnim prilozima, sagrađena nova, veća, i to na središnjem dijelu druge plaže. Nažalost, i ta crkva je stradala, ali od ruku komunista koji su je posle Drugog svetskog rata, 1952. godine, vandalskim postupkom minirali. Na mestu gde se ona nalazila danas je plažni bar.