Šta smo gledali u 2014.

Godina 2014. u pokretnim slikama donijela je dosta zabave i standard ponekad nepotrebnog trajanja od više od dva sata. Retrospektiva filmova koje smo gledali u 2014-oj

 

 

Piše: Lejla Panjeta

Svjetska kinematografija posljednjih godina pokazivala je izrazite znakove krize, odsustvo novih ideja, recikliranje klišeiziranih naracija te bijeg u svjetove fantazija.

Razvoj tehnologije u kombinaciji a kompjuterski generisanim karakterima, scenama i postprodukcijskim specijalnim efektima sve više je doprinosio sužavanju polja imaginacije i kreativnosti pri samom snimanju i izradi scenarija. Novi glumci ne obećevaju mnogo, a od „starih dobrih“ se očekuje da vječno budu mladi i privlačni.

Film se počeo svoditi na „ušminkavanje“ u montaži, tj. za sve greške u produkciji i režiji nalazi se lijek u kompjuteru kojim će se to sve „dotjerati“. Ozbiljan pad u autorskoj djelatnosti na filmu te anemičnost novih ideja svele su sedmu umjetnost na zabavu koja onima koji se profesionalno ne bave filmom više i ne pruža neko veliko zadovoljstvo kao ranije.

Televizijski serijali, koji su enormno napredovali produkcijski te u smislu naracija i žanrova koje istražuju, odnose veliki broj publike iz kinodvorana pravo u udobnost sopstvene dnevne sobe, gdje im se iluzijom kontrole daljinskim upravljačem serviraju maštovitije i tehnološki poboljšane TV-serije.

U legalnom kablovskom ili internetskom pretplatničkom izdanju ili ilegalnom „skidanju“ s torrenta gledalac je našao nove načine zabavljanja i odlučivanja šta i kada će gledati.

Većina publike, koja se kritički i profesionalno ne zanima za filmsku umjetnost, koristi dobar dio svog slobodnog vremena na gledanje serija i filmova.

Šta smo to imali priliku gledati u protekloj godini?

Trileri, akcije, komedije

U smislu američke filmske industrije, kao i produkcije nezavisnog filma, koji su aktuelni na našem tržištu, godina 2014. bilježi znatan porast novih narativnih i produkcijskih rješenja. Reciklaža se obavlja u novim dramaturškim formama s izrazitim miješanjem žanrova, a CGI (kompjuterski generiran imidž) služi kao organsko sredstvo u pričanju priče, a ne uvijek kao vizuelna ekstravagancija koja je sama po sebi interesantna.

Proteklu 2014. godinu pamtit ćemo zasigurno po fantastičnom trileru “Lucy“, svojevrsnom hipotetičkom predavanju u oblasti mogućnosti usavršavanja kapaciteta ljudskog mozga, koji je začinjen izvrsno režiranim akcionim scenama i funkcionalnim CGI-em u autorskom maniru Luca Bessona. Konačno, nakon adaptacije romana Carla Sagana “Contact“ iz 1997. godine, imali smo priliku vidjeti “Interstellar“, ozbiljnu naučno-fantastičnu zabavu sa Matthewom McConaugheyem, koji je početkom 2014. dobio Oskara za ulogu Teksašanina oboljelog od AIDS-a.

Osvježenje ovom žanru je komična naučno-fantastična akcija “Guardians of the Galaxy“, u režiji Chrisa Pratta, s najvećom zaradom na američkom tržištu u cijeloj godini, u kome svaka dijaloška scena nagovještava provalu smijeha izazvanog lucidnim parodičnim komentarima na nivou stand-up komedije.

“The Trip to Italy“, komedija imitacija u režiji Michaela Winterbottoma, s odličnim glumačkim dijalozima i improvizacijama, maštovita je pohvala glumačkoj umjetnosti. Na drugačiji način smo se smijali komediji “Let’s be Cops“, gdje se dvojica kostimiranih prijatelja, pretvarajući se da su policajci, društvo oslobađaju mafijaškog kartela.

Sve samo ne komedija je “Equalizer“, u kome smo istu priču veličanja američkog individualizma i pravednosti gledali u žanru drame-akcije, ispitujući koliko dugo Denzel Washington može gledati u prazno. On, kao i Camerion Diaz, iz filma “Sex Tape“, stupidne komedije u slavu rodovske nezavisnosti, pokazuju novi trend Hollywooda – zaleđeni u vremenu.

Zbog nedostatka eliksira vječnog života mladosti, tj. nepriznavanja sopstvene smrtnosti i pojma starenja koji ova filmska zajednica nameće svojim članovima, ove godine oprostili smo se od jednog od najboljih filmskih komičara, briljantnog Robina Williamsa.

Sada već klasične zvijezde Harrisona Forda, Mela Gibsona, Silvestera Stalonea, Arnolda Schwarzeneggera, Wesleyja Snipesa i Antonia Banderasa gledali smo zajedno u punom „sjaju njihove starosti“ u akcionoj limunadi “The Expendables 3“. Ovaj povratak otpisanih ozbiljno se drži studijskih žanrovskih koordinata i stoga je pravo filmsko uživanje kao predvidiva klasična akcija s komičnim predasima.

U 2014. godini svjedoci smo porasta ekranizacija distopijskih trilogija kakve su “Divergent“ i “Maze Runner“.

Srebrni medvjed, Zlatna palma

Eksplozije, psihološke igrice moći i autoriteta gledali smo u ratnom filmu “Fury“, priči o odrastanju i gubitku smještenoj na kraj Drugog svjetskog rata s odličnom izvedbom Brada Pitta.

Ovom periodu vratili smo se kroz parodični kemp homage “Grand Budapest Hotel“, u režiji Wesa Andersona, u kojem su izvitoperenosti karaktera i njihovih postupaka u imaginarnom svijetu Republike Zubrowke simbolički izvrgnule ruglu društvene i klasne odnose.

Uručen je Srebrni medvjed ovom ostvarenju, a zlatnog je osvojio film “Black Coal, Thin Ice“ u režiji Bai Ri Yan Huoa na ovogodišnjoj filmskoj smotri u Berlinu.

Turski reditelj Nuri Bilge Ceylan osvojio je Zlatnu palmu u Cannesu za film “Winter Sleep“. Jedan drugi uradak turske kinematografije u režiji Erola Mintasa osvojio je ovogodišnje Srce Sarajeva, s filmom “Pjesma moje majke“.

Zlatnu arenu u Puli odnio je “Broj 55“ Kristijana Milića. Oscara i Zlatni globus za najbolji film kući su odnijeli producenti adaptacije romana prema istinitom događaju “12 Years a Slave“, u režiji Stevea McQueena.

Historijskim nepravdama, mučenjem slabijih i koruptivnim društvom bavio se i Kristian Levring u vesternu “The Salvation“, epskoj priči o društvu Divljeg zapada, sa znatnom refleksijom na pohlepne naftaše koji bogatstvo stječu otimajući i ubijajući siromašne uplašene građane.

Vremenom, realnim i filmskim, igrali smo se u filmovima “Predestination“ i “Edge of Tomorrow“, zavrnutim vremenskim realnostima koje tvore i poništavaju same sebe.

Narativni eksperiment u trajanju od 12 godina gledali smo u filmu “Boyhood“, dobitniku mnogobrojnih nagrada, u režiji Richarda Linklatera.

Na artificijelnu inteligenciju i kompjutersku kontrolu svijeta podsjetio nas je Johnny Depp u izvrsnom filmu “Transcendence“. A smakom svijeta i biblijskim predanjem o potopu svjedočili smo kroz rigidnost Russella Crowea u filmu Aronofskog “Noah“.

Eksperimenti

U 2014. godini svjedoci smo porasta ekranizacija distopijskih trilogija kakve su “Divergent“ i “Maze Runner“, prvi nastavci popularnih romana, ili “The Giver“, kao filozofija perfektnog društva i pohvala ljudskim manama.

“The Fault is in Our Stars“ je još jedna adaptacija romana koja je nadmašila očekivanja u žanru drame namijenjene mlađoj publici. Oduševila nas je biografska drama o Stephenu Hawkingu “The Theory of Everything“ te Fincherov misterij “Gone Girl“ u trilerskom autorskom maniru.

Osvježenja nam donose nastavci blockbustera i medijske transplantacije poput posljednjeg “Hobbita“, “X-Mena“, “Captain America“, “Dawn of the Planet of the Apes“ i “Hunger Games“, a razočarenja u naraciji i napadu specijalnih efekata “Godzilla“, “Teenage Mutant Ninja Turtles“ i “Transformers“.

Mješoviti žanr i eksperimentiranje s narativnim strukturama bajki u 2014. godini predstavljeni su u odličnim filmovima poput “Into the Woods“, “Tusk“ i “Maleficent“, u kojima su izvanredne uloge vještica ostvarile Meryl Streep i Angelina Jolie.

Od animiranih filmova radovali smo se dugometražnom “Lego Movie“ i maštovitim, komičnim diznijevim “Big Hero 6“ i Dreamworksovim “Pingvinima sa Madagaskara“.

Obradovali smo se poznatim likovima koji glume na našem i engleskom jeziku u “Otoku ljubavi“ Jasmile Žbanić i uživali u našem humoru u “Spomeniku Majklu Džeksonu“ u režiji Darke Lunglova te “Malom Budi“ Danila Bećkovića.

Godina 2014. u pokretnim slikama donijela je dosta zabave, standard ponekad nepotrebnog trajanja od više od dva sata, nove interpretacije starih tema, zanimljive narativne i vremenske strukturalne obrate, većinom uspješne prenose literarnih djela na veliko platno i, čini se, veću autorsku nezavisnost i inventivnost u pristupu filmskoj produkciji.

Nadamo se da će se ovaj trend inventivnosti nastaviti u 2015.

Happy New Year!

Izvor: Al Jazeera