DUBINSKO RONJENJE I HALUCINACIJE
Dokumentarno umetnički film Narkoza o halucinacijama u dubinskom ronjenju koji predstavlja ronjenje na dah u disciplini no limit, gde se ronilac spustio na 125 metara ispod mora
Ronjenje na dah je boravak pod vodom u cilju obavljanja sportskih ili drugih aktivnosti, sa privremenim prekidom spoljašnjeg disanja ili apnejom, kojoj prethodi dubok udisaj vazduha. To je najstarija i najraširenija vrsta ronjenja od postanka čoveka do danas. Vodene dubine oduvek su bile predmet čovekovog interesovanja, prvo kao izvor hrane i zarade a kasnije i kao prostor za ratovanje, istraživanja i bavljenje sportom. Poznato je da su ljudi savladali veštinu ronjenja još u davna vremena. Lovci na bisere i korale su ronili na dah i do 40 metara dubine.
Film Narkoza i Guillaume Néry
Od tad pa do danas razvio se ceo niz podvodnih disciplina kao što su:
- podvodni hokej
- podvodna fotografija
- podvodni ribolov
- dubinsko ronjenje
- ronjenje na dah (apneja)
- ronjenje u vodenim strujanjima.
Apnea u sportu podrazumeva zadržavanje daha (nedisanje) i ronjenje u inspiratornoj apneji, čija dužina i dubina zavise od niza faktora: doba, pola, vitalnog kapaciteta, treninga, zamora, motivisanosti, straha, ambijentalnog pritiska i temperature okoline. Na površini, apnea prosečnog čoveka iznosi od 30″ do 90″. Apneja se može produžiti prethodnom hiperventilacijom ili udisanjem čistog kiseonika, pa tada može trajati 7 minuta i više. Dobri sportisti obično rone na dah do dubine od 25 metara.
Sve više je zastupljeno verovanje da to nije sport, već način (stil) života, za koji je potrebno mnogo volje i predanosti, kao i bistar um! Svako može da roni na dah, ako je zdrav, a poželjno je da za to ima i lekarsko odobrenje, radi svoje lične sigurnosti. Takođe, poželjno je da ima i osnovni nivo znanja (bar jedan kurs), kako bi mogao pravilno da primenjuje svoje umeće. Godine 1994. osnovana je prva svetska asocijacija za razvoj ronjenja na dah u sigurnosti – AIDA International, sa sedištem u Lozani, koja se pored ostalog bavi i edukacijom slobodnih ronioca na dah (freediver-a). U našoj zemlji 2004. godine osnovana je AIDA Srbija, udruženje ronilaca na dah, kao jedan njen ogranak. U okviru udruženja postoje edukovani i ovlašćeni instruktori koji drže kurseve za slobodne ronioce, a sve informacije mogu se dobiti na njihovom zvaničnom sajtu. Postoje ekipna i individualna takmičenja na regionalnom i međunarodnom nivou. Posebnim pravilnikom utvrđena su sva pravila ponašanja i bodovanja, kao i discipline u kojima se priznaju postignuti rezultati.
Discipline se dele na tzv. “indoor” (bazenske) i “outdoor” (u moru), a ukupno ih je 8. Bazenske, ili “indoor” discipline podrazumevaju postizanje i merenje pređene dužine, kao i vreme trajanja apnee, dok “outdoor” discipline podrazumevaju merenje postignute dubine. AIDA Int. priznaje samo rezultate postignute isključivo u ovih 8 disciplina. Sve ostale, slične ili drugačije, discipline mogu se smatrati samo “demonstracionim” ( u jezerima, rekama, pod ledom itd. ), bez mogućnosti postavljanja svetskih rekorda. Posebno se rangiraju žene i muškarci, a postoji i ekipno rangiranje.
NARCOSE, by Julie Gautier with Guillaume Néry
Ronjenje na dah bez granica
No limit – NLT je disciplina sa najmanje (ili bez) ograničenja. Važi za najopasniju disciplinu, jer se radi o ekstremnim dubinama. Ronilac zaranja pomoću balastnog tega, a izranja pomoću metoda koji sam odabere (najčešće pomoću balona ili specijalnih vazdušnih prsluka). Mehaničkim pogonom spušta se niz metalnu sajlu do određene dubine. Na njemu se nalazi boca sa vazduhom pod pritiskom, na koju je namontiran balon. Povlačenjem sigurnosne ručice, ventil na boci se otpušta, balon se puni vazduhom i ronilac, praktično, biva “katapultiran” na površinu.
No Limit je apsolutna dubinska disciplina. Ovde se danas postižu dubine preko 200 metara zarona. Dakle, ako sa opremom koja treba ronioca da vrati na povrišinu nešto krene loše, površina je suviše daleko i – smrt je zagarantovana.