FRESKA U SOPOĆANIMA GOVORI VIŠE OD REČI
Prva žena koja je ponela titulu srpske kraljice bila je supruga Stefana Prvovenčanog, prvog srpskog kralja. Ana Dandolo je bila unuka moćnog mletačkog dužda Enrika Dandola. Počiva u manastiru Sopoćani, gde se nalazi i freska posvećena trenutku njene smrti, kada joj dušu prihvata anđeo, dok joj kraj uzglavlja stoje Hrist i Bogorodica.
Stefan se oženio Anom 1217. godine i sa njom imao sinove Predislava (kasnije arhiepiskop Sava II) i Uroša (kasnije kralj Stefan Uroš I). Pošto su krstaši u Četvrtom krstaškom ratu 1204. zauzeli Carigrad i srušili Vizantijsko carstvo, Stefan Prvovenčani je potražio podršku na zapadu i našao ju je kod Mlečana.
„Smrt kraljice Ane Dandolo“ – freska u manastiru Sopoćani
Kraljica Ana, koja je Stefanu bila treća žena, pominje se u dabarskoj redakciji tzv. Srpskog sinodika pravoslavlja, nastaloj u vreme arhiepiskopa Jakova. Ovaj Sinodik nalazi se u jednom rukopisnom trebniku koji se čuva u manastiru Svete Trojice kod Pljevalja.
Ime prve srpske kraljice Ane zabeleženo je, dakle, uz ime njenog muža Stefana, u jednom srpskom Sinodiku. Uspomena na nju sačuvana je i u srpskim spomenicima iz poznijeg vremena.
Venecijanka Ana Dandolo krunisana je zajedno sa Stefanom 1217. godine u crkvi Sv. Petra i Pavla u Rasu. Činjenica je da je kraljica Ana nadživela svog supruga skoro pune četiri decenije. Na takav zaključak jasno upućuje čuvena freska Smrt kraljice Ane Dandolo, koja je naslikana na severnom zidu priprate crkve Sv. Trojice u manastiru Sopoćani. Na fresci je prikazana kraljica Ana na odru u trenutku kada njenu dušu prihvata anđeo, a na njenom uzglavlju pojavljuju se Hristos i Bogorodica. Oko odra je okupljen srpski dvor. Njen sin i kralj Uroš Ι predstavljen je u vladarskoj odeždi s krunom na glavi, iza njega stoje prinčevi Dragutin i Milutin, a iza njih princeza Brnča, dok levu ruku kraljice drži i ljubi njena snaha kraljica Jelena. Dakle, freska jasno prikazuje da je kralj Uroš bio sa svojom majkom u poslednjim trenucima njenog života, a da su pogrebu prisustvovali i njeni unučići (Milutin, Dragutin i Brnča), kao i njena snaha kraljica Jelena. Freska je nastala u periodu između 1263. i 1268. godine.
Ana je očigledno nadživela svog supruga prvog srpskog kralja Stefana, koji je umro 24. septembra 1227. godine i koji je najpre bio sahranjen u Studenici, a potom mu je telo preneto u Žiču, da bi zaslugom njegovog sina kralja Uroša bilo preneto u Sopoćane.
Potonji srpski vladari, potomci kraljice Ane i kralja Stefana Prvovenčanog, rado su isticali zajedničko poreklo sa mletačkim duždevima Frančeskom i Andrijom Dandolom. Najpre, u jednom aktu koji je nastao 1. maja 1330. godine, kralj Stefan Dečanski naziva dužda Frančeska Dandola najdražim rođakom, a potom to isto čini i kralj Dušan u aktu od 10. juna 1333. godine. U jednom pismu napisanom 15. oktobra 1345. godine u Seru, Dušan se obraća duždu Andriji Dandolu kao predragom rođaku. Najzad, i dužd Andrija Dandolo, koji među redovima svoje “Chronica per extensum descripta” beleži ime prve srpske kraljice, svoje rođake Ane, ne propušta da pri dodeljivanju mletačkog građanstva caru Dušanu i njegovoj ženi kraljici Jeleni istakne “blisko srodstvo koje je poticalo od davnina”.
Nesumnjivo je da je doprinos kraljice Ane bio toliki da su se srpska i mletačka porodica međusobno visoko uvažavale.
Kraljica Ana umrla je (najverovatnije) 1258. godine. Sahranjena je u manastiru Sopoćani, gde se nalazi i pomenuta freska sa motivom kraljice na odru, okružene najbližima.
NIje mogla da ima sina Predislava
budući da je 1265.g, preminula u dobi od oko 60 godina
a Predislav je rođen 1200.g.
tako da su njih dvoje skoro vršnjaci.
Reklo bi se i da je kraljica Ana mlađa od njega za bar pet godina
Zasto ne mogu da kopiram, objasnite mi?
Tekstovi na našem sajtu imaju blokiranu opciju kopiranja, što ne znači da se ne mogu prenositi na druge sajtove. Postoje načini i da se kopiraju, pa ko se kako snađe.