REMEK-DELO OD KAMENA

Most Plaka je kameni jednolučni most iz 19. veka koji je sagrađen iznad reke Arahtos u Grčkoj, na granicama oblasti Arta i Janina. Odolevao je turskim udarima i nacističkom bombardovanju tokom Drugog svetskog rata, ali je poklekao prošle godine pred naletom nabujale reke nad kojom je bio savijen.

 

Dužina luka nekada najvećeg jednolučnog kamenog mosta na Balkanu bila je 40,2 metra, dok je njegova impozantna visina na najvišoj tački iznosila neverovatnih 21 metar! Kao treći najveći ovog tipa most u Evropi, Plaka je smatran jednim od najteže projektovanih jednolučnih mostova svih vremena.

jednolučni most

Most Plaka: Nekada su pešaci po njemu hodali, a danas su od njega ostale samo osnove

Most Plaka je izgrađen po naredbi otomanskog sultana Abdulaziza. Nakon dva neuspela pokušaja (1860. i 1863. godine), most je konačno završen 1866. godine pod nadzorom čuvenog lokalnog graditelja Konstantinosa Bekasa. Troškove izgradnje u visini od 180 hiljada kuruša (tadašnja turska valuta) pokrila je lokalna zajednica i onovremeni bogati grčki trgovac Joanis Lulis.

Između 1880. i 1912. godine, ovaj most je označavao granicu između Kraljevine Grčke i Otomanskog carstva. Most je stajao nepomično čitavih 148 godina, preživevši tako nemačko bombardovanje tokom Drugog svetskog rata. Nacisti su udarili na njegovu visinu, bombardujući mu središte, ali je prošao sa neznatnim oštećenjem koje je lokalno stanovništvo brzo saniralo običnim betonom.

Ovaj istorijski most, koji je bio jedan od najupečatljivijih primera grčkog narodnog graditeljstva, srušio se prvog februara 2015. godine usled poplave uzrokovane obilnim padavinama. Plaka, kao jedan od najvažnijih znamenitosti u regionu, nije podneo ovu vodenu stihiju i njegov visoki prelepi luk nestao je pred nabujalom rekom Arahtos nad kojom se nadvijao bezmalo vek i po.

Poplava je otrgla osnove luka, a on sam nestao je u reci. Ubrzo je bilo najavljeno da će most biti obnovljen, ali njegova restauracija ni do danas nije započeta.

Nekada impozantni most Plaka u Grčkoj više ne postoji, ali ostaju fotografije kao uspomene i priča o njegovoj gracioznosti i odvažnosti protiv ratnog neprijatelja. Nažalost, u borbi sa prirodom i njenim ćudima nije imao šanse da opstane.