DEČJI MEGA-HIT
Ljudi iz celog sveta čiji maternji jezik nije engleski pevaju pesmu „Happy Birthday To You“ (Srećan ti rođendan) čak i onda kada ne razumeju tekst. Ako se može verovati „Ginisovoj knjizi svetskih rekorda“ iz 1998. godine, ovo je najpopularnija pesma na engleskom i mnogim drugim vanengleskim govornim područjima, jer je prevedena na najmanje 18 jezika.
Melodija pesme „Happy Birthday To You“ potiče od pesme „Good Morning to All“ (Dobro jutro svima), koja se tradicionalno pripisuje amerikankama, sestrama Peti i Mildred Hil.
Peti je bila direktorka dečjeg vrtića i ona je napisala tekst, dok je Mildred radila kao učiteljica muzike i kompozitorka, pa je i ovu melodiju ona stvorila. Sestre su ovu pesmu, koja je nastala 1893. godine koristile u pedagoške svrhe.
Kao muzički pozdrav učitelja deci, pesma je objavljena 1896. godine u „Pesmarici za vrtić“. Kombinacija ove melodije, a teksta kao rođendanske čestitke, prvi put se pojavila u štampi 1912. godine, posle čega počinje planetarno da osvaja svet.
Pesma je zaštićena autorskim pravima do 2030. godine.
Muzička kompanija „Warner/Chappell Music“ je 1988. godine otkupila autorska prava za ovu pesmu za neverovatnih 25 miliona dolara. Međutim, nedavnom Odlukom Federalnog suda u Los Anđelesu, ova kompanija više nije nosilac autorskih prava na pesmu “Srećan ti rođendan”, niti je ikad imala pravo na tako nešto.
Naime, Federalni sud je u septembru 2015. godine doneo presudu da autorska prava iz 1935. godine, koja su kompaniji „Warner/Chappell Music“ pripala pokrivaju samo specifičan klaviriski aranžman, ali ne i tekst. Sudija nije pronašao dokaze da su sestre Hil autorke ovog popularnog teksta.
Iako pomenuta muzička kompanija svakako nije slala advokate na rođendanske žurke širom sveta, zahtevala je novčanu nadoknadu svaki put kad bi pesma bila upotrebljena u reklamama, filmovima, ili u okviru bilo kog profitabilnog projekta. Kompanija je zahvaljujući naplaćivanju korišćenja pesme godišnje zarađivala oko 2 miliona dolara!
Najpoznatija izvedba ove pesme su „Varijacije“ Pitera Hajdriha. On je na ovu temu napravio 14 varijacija, odnosno aranžirao ih u stilu nekih od velikana muzičke istorije – Mocarta, Baha, Hajdna, Betovena, Bramsa, Dvoržaka…
Za podsećanje na ovaj nezaobilazni dečji mega-hit, izabrali smo VIDEO priloge čije javno izvođenje pesme „Happy Birthday To You“ ne podleže autorskim pravima.
Priredio: Velibor Mihić