POČETAK CRKVENE NOVE GODINE
Četrnaesti septembar u kalendaru pravoslavlja obeležen je kao Crkvena Nova godina. To je datum kada se u hramovima moli Gospodu da blagoslovi „venac godine“ i pošto, prema verovanju srpskog naroda tad počinje setva, nosi se seme u crkvu da se osveti.
U starokalendarskim pravoslavnim crkvama, koje se pridržavaju julijanskog kalendara, nova liturgijska godina počinje 14. septembra.
Prvi Vaseljenski Sabor ustanovio je da Crkvena Nova godina počinje prvog septembra po julijanskom (starom), odnosno 14. septembra po gregorijanskom (novom) kalendaru.
U Vizantiji je još dugo bilo dvoumljenja. Prvi i šesti Vaseljenski sabori smatraju da je dobro da se početak godine stavi u septembru, nalazeći za to biblijsko opravdanje, jer oko praznika jevrejske Nove godine (Roš Hašana), koja je bila pre nekoliko dana, Isus Hristos, ušavši u sinagogu, oglasio je godinu milosti Gospodnje. On je tada otvorio knjigu proroka Isaije i pročitao reči: „Duh je Gospodnji na meni; za to me pomaza da javim evanđelje siromasima; posla me da iscelim skrušene srcem; da propovedam zarobljenima otpuštenje i slepima prozrenje; da ošustim potlačene; da oglasim godinu milosti Gospodnje“ (Lk. 4, 18-19; Is. 61, 1-2).
Četrnaestog septembra se u hramovima moli Gospodu da blagoslovi „venac godine“ – da sačuva pravoslavlje u miru, da tok godine protekne dobro, da gradove Bog sačuva nepovređene, da hristoljubivog vladara zemlje zaštiti i daruje mu pobedu nad protivnicima. Takođe, moli se za pobedu nad krivoverstvom, za plodove zemaljske, zdrav vazduh, kišu sa nebesa, za izbavljenje od svih nevolja…
Od ovog dana, u verovanju srpskog naroda počinje setva, pa se u nekim krajevima nosi seme u crkvu da se osveti.
Inače, tokom istorije hrišćanstva nije bilo jedinstvenosti o tome od kada treba računati početak godine. Nekada je to bio mart mesec, potom Vaskrs. Mesec septembar je bio kod Jevreja početak nove građanske godine (2 Mojs. 23, 16), mesec zbiranja plodova i prinošenja žrtvi blagodarnosti Bogu.
Do vremena cara Dušana, kod nas je bilo dokumenata u kojima godina počinje marta meseca.
Mesec septembar znamenit je u istoriji hrišćanstva i po tome što u njemu car Konstantin Veliki održa pobedu nad Maksencijem, neprijateljem vere Hristove, a toj pobedi sledovaše sloboda hrišćanske veroispovesti u celoj rimskoj carevini. Osim toga, sveti Amvrosije Mediolanski govorio je da godinu treba početi baš septembra meseca, u slavu svetog cara Konstantina Velikog, koji je rođen u Nišu.
Dugo vremena je i građanska godina u hrišćanskom svetu računata kao i crkvena od prvog septembra, pa se ona prenela na prvi januar najpre u zapadnoj Evropi, a potom i u Rusiji u vreme Petra Velikog, kao i u ostale pravoslavne zemlje.