ITALIJANSKA PRIČA
Knjiga Istorija Italije – Od Kavura do Montija (1861 – 2011) koju je napisao jugoslovenski diplomata i profesor u Italiji Miodrag Lekić je izuzetno zanimljivo štivo
„Stvorili smo Italiju, sada treba da stvorimo Italijane“ – Masimo D’Azelja
Po drugi put čitam ovu dvotomnu knjigu Istorija Italije I i II rimskog profesora i ex jugoslovenskog diplomate Miroslava Lekića koja je izdata u Crnoj Gori pod okriljem novina Vijesti i zaista uživam u njoj kao u najuzbudljivijem detektivskom romanu.
Profesor Miodrag Lekić se potrudio da na jedan dokumentaran način bez pristrasnosti ali i uz dosta diplomatskog opreza prikaže stvaranje Italije i razvoj italijanske države i novostvorene nacije. Kao i italijansku spoljnu politiku.
„Italija je najmanja medju velikim silama“ – australijski istoričar Ričard Bosvort
Istorija Italije je mnogo zanimljiva.
ITALIJANSKI JEZIK
To je jedan čitav splet pomalo haotičnih dogadjaja i strujanja kroz zemlju i ljude, jer Italija nikada nije postojala kao jedinstvena zemlja nakon pada Rimskog carstva. Uvek je bila rascepkana na više nezavisnih država i često su njeni delovi bili okupirani od španaca, austrijanaca, francuza.
U srednjem veku je postojalo nekoliko snažnih država na italijanskom tlu, kao što je to Mletačka republika (Venecija) koja je trajala 11 vekova!
Zatim Papska država sa sedištem u Rimu, te Sicilija kojom su vladali španski Burboni, kao i mnoge druge kneževine i manje države.
U to vreme se govorilo mnoštvo jezika i dijalekata i nije postojao jedinstveni italijanski jezik. Ljudi u Italiji udaljeni po 200 do 300 km koji su živeli u drugim kneževinama se medjusobno nisu razumevali.
Savremeni italijanski je uslovno rečeno „veštački jezik“ koji je nametnut stvaranjem Italije novonastalim italijanima da ga nauče.
KAKO JE NASTALA ITALIJA
Saremena istorija Italije počinje zvanično od 1861 godine. Ono što je još zanimljivo je pitanje koje u knjizi nije jasno objašnjeno, a to je kako je zaista Italija nastala?
Jer, odjednom se u Milanu pojavila grupa italijanskih intelektualaca iz Francuske (čitaj izmedju redova slobodni zidari), koji su objavili politički manifest o ujedinjenju svih zemalja Apeninskog ostrva u jednu zemlju. I koji su uz pomoć Francuske i Velike Britanije krenuli u objedinjavanje poluostrva sa mnoštvom država.
To je sve krenulo sa Severa Italije, angažovan je Garibaldi kao vojni vodja i naoružan (odakle i kako se ne spominje, mada se zna da su ga Englezi naoružali) i on je krenuo da silom i milom ujedinjuje Italiju.
U tom ujedinjenju okupirao je Lacio i Papsku državu, da dobro ste čuli okupirao je Vatikan, zbog čega je Papa bacio anatemu na Italiju i decenijama Vatikan nije imao diplomatske odnose sa Italijom. Čak je Papa bio u kućnom pritvoru od strane italijanske vlade.
Papska anatema nikada nije skinuta sa Italije, čisto da se zna.
U svemu tome se pominje Garibaldijev marš kao veliki uspeh i tek se naslućuje da je na Siciliji, koju je Garibaldi oslobodio od Španaca, a neki smatraju i da ju je okupirao, trajao gradjanski rat skoro pet godina, u kome je po nekim autorima nastradalo preko 200.000 ljudi.
ITALIJANSKA SPOLJNA POLITIKA
Miodrag Lekić je dobar poznavalac italijanske spoljne politike i njegova prva ideja za knjigu Istorija Italije je bila prikaz italijanske spoljne politike, ali se zbog jubileja od 150 godina postojanja Italije taj poduhvat proširio na samu istoriju moderne Italije.
Ipak, autor zanimljivo opisuje italijansku spoljnu politiku, kako su Italijani stalno kalkulisali u odnosima velikih sila, kako su prolazili na mirovnim konferencijama, kako su snevali snove da budu svetska sila.
Lepo je objašnjeno zašto i zbog čega se italijanima prišiva epitet latinske diplomatije, kao nečega nepouzdanog i prevrtljivog. To je stoga što su Italijani pred Prvi svetski rat potpisali Trojni pakt sa Austrougarskom i Nemačkom, ali nisu na početku rata hteli da budu saveznici u ratu, već su tajno pregovarali sa Englezima i Amerikancima da se priključe Antanti, ako vide da Austrougarska gubi rat i da kao ratni pobednici zauzmu neke austrougarske teritorije u Severnoj italiji i Dalmaciji.
To se zaista i desilo, ali se italijansko taktiziranje u ratu i odugovlačenje da pomognu saveznicima protiv Austrougarske i Nemačke toliko smučilo, da su im kasnije amerikanci i englezi oduzeli deo prava na jadranska ostrva i Dalamciju na koja su Italijani polagali pravo i dali ih Jugoslaviji kao ratnom pobedniku. Ali su zato dobili kontrolu nad Albanijom.
Zatim tu su opisane kolonijalne avanture Italije u Etiopiji, Libiji, pokušajima na Jadranu, jer je Italija nalik na svoje komšije Austrougare i Francuze htela da ima strane kolonije i bude imperijalna sila. Posebno je groteksna priča kako su se Italijani proveli u Etiopiji i šta su i kako tamo radili.
Zanimljiva je priča i o Musoliniju, prvobitnom levičaru i angažovanom socijalisti koji je postao šef italijanskih fašista i simbol fašizma u svetu. A tu je i čitav niz poznatih ljudi kao što je kompozitor Verdi i njegova uloga u budjenju italijanskog nacionalnog ponosa i želje za ujedinjenjem.
Istroija Italije je kompleksna i pokazuje da se Italija na neverovatan način proširila do današnjih granica – pre svega kroz vojne poraze i diplomatske pobede. Koliko je uspešno gubila bitke na frontu toliko ih je uspešno dobijala na stolu kroz kombinatoriku velikih sila.
U knjizi je opisan i fenomen pada italijanskih vlada koji traje od osnivanja do danas.
Prosek je da jednom godišnje pada vlada 😂
U knjizi Istorija Italije ima i priča o pohodu na Jadran i bombardovanju Boke, posleratnim previranjima sa komunistima, odnosu države i crkve, stalnim finansijskim malverzacijama i korupciji italijanske elite, tajnoj loži P2 i aferi oko nje, posleratnim komunistima, tu su nezaobilazne Crvene Brigade i Aldo Moro, ima svega.
Uzbudljivo štivo.
Zlatko Šćepanović