NIZ IBAR PREMA MITROVICI
Selo Zupče se ubraja u sela sa najviše stanovnika (750) u opštini Zubin Potok. Stanovnici se uglavnom bave poljoprivredom, a krenulo je i preduzetništvo.
Selo Zupče je krajnje kolašinsko selo niz Ibar prema Kosovskoj Mitrovici. Selo je koliko se zna i kako je zapisano u devičkim knjigama, krajem 18. veka naseljeno Srbima doseljenicima.
Karakteristično je za ovo selo da i pored političke nestabilnosti nema iseljavanja i broj stanovnika nije opao od rata 1999. godine već se i povećao. Prema rečima Srđana Vučinića, načelnika za privredu i finansije opštine Zubin Potok, u Zupču danas živi oko 750 stanovnika. U Zupču su izgrađene i kuće za raseljena lica kojih ima oko 40 i koje su useljavane od 2009. godine do danas. Deca pohađaju osnovnu školu „Blagoje Radić“ u selu i imaju obezbeđen prevoz od kuće do škole i u povratnom smeru.
Pre više od godinu dana započeta je i izgradnja seoskog doma za veselja, slave i druga okupljanja stanovnika. Seoski dom je građen jednim delom sredstvima meštana, a deo je obezbedila opština Zubin Potok. Kako saznajemo od Srđana Vučinića, seoski dom će biti završen do kraja ove godine. Zupčani danas imaju lepe dvospratne kuće. Žive na seoski način, ali bogatije i savremenije nego pre rata 1999. godine. Ipak i danas u ovom selu ima dosta neženja. Ne zna se pouzdano koji je uzrok tome.
Kada smo pitali neke od meštana kako se živi u Zupču, odgovor je bio sasvim u skladu sa prilikama i atmosferom koju smo zatekli u selu. „Nigde nema ovakvog mira kao ovde“, rekao nam je striji meštanin, penzioner iz porodice Vučinić, a takođe i mlada žena, profesorica, iz porodice Kasalović.
U Zupču su i danas najbrojnije familije: Kasalovići, Radojevići i Vučinići. Naseljeno je isključivo srpskim stanovništvom. U neposrednoj blizini Zupča je albansko selo Čabra, preko reke Ibra.
Zbog povoljnog položaja u dolini pored Ibra, selo Zupče se ubraja u sela sa najviše stanovnika u opštini Zubin Potok. Stanovnici se uglavnom bave poljoprivredom, a krenulo je i preduzetništvo. Do bombardovanja 1999. godine veći deo stanovništva je radio u većim fabrikama kao što je bio RHMK „Trepča“ u Zvečanu, po školama i u državnim preduzećima. Ali od kada kombinat Trepča ne radi veliki deo tog stanovništva ostao je bez posla.
Prvobitni začeci sela Zupča su bili u brdima. Stanovništvo se vremenom spuštalo i gradilo kuće i u dolini Ibra. Položaj sela je veoma povoljan, jer se odavde lako može iskorišćavati ravan prostor i brdsko zaleđe obraslo šumom i reka Ibar. I ovo selo kao i druga sela opštine Zubin Potok, bogato je vodama: izvorima, potocima, rečicama i drugim vodama. Meštani imaju i bunare za svoje potrebe. Pored Ibra u ovom selu poznata je rečica Gladnica. Ime je dobila po vodi od koje se, kako pričaju meštani, lako i brzo ogladni.
I mada je malo toga zabeleženo i sačuvano u zapisima o Zupču, u selu i danas ima dosta tragova iz prošlosti. U Zubačkoj Rijeci su ostaci zidina nekog naselja, a pored njega se nalazi groblje. U blizini groblja je crkva Sveti oci. Ova crkva je nikla na ruševinama stare bogomolje, kad su je Zupčani 1938. sami obnovili. Danas se narod sve više okuplja u crkvi posebno u vreme slava, pravoslavnih praznika i seoske slave.
O etimološkom značenju imena sela Zupča nismo došli do podataka. Pretpostavka je da su u praistoriji, na mnogim delovima Ibarskog Kolašina, nađeni zubi mamuta te da imena Zupče, Zubačka Rijeka, Zubodolina, Zubin Potok i druga, odatle potiču.
Autor: Slavica Đukić