NAJMANJA CRKVA POSVEĆENA SVETOM ILIJI

U klisuri reke Moravice, na nadmorskoj visini od 660 metara i na strmoj steni nalazi se najmanja crkva u Srbiji, ispod koje je smeštena arheološka iskopina Kula Gradina koja datira još iz 13. veka.

 

Do ove svetinje, sa koje se kao na dlanu vidi pola Zapadne Srbije vodi samo jedna uska i kamena staza, međutim i pored toga najmanja crkva u Srbiji ne oskudeva u posetama.

najmanja crkva

Naime, crkvu Svetog Ilije na Gradini godišnje poseti nekoliko hiljada vernika. Postoji već nekoliko vekova i za vreme turske vladavine predstavljala je jedino mesto u tom kraju na kom se čuvalo srpstvo i vera u Boga.

„Srbija je robovala pod Turcima pet vekova, a za sve to vreme naš narod je uspeo da sačuva hrišćanstvo upravo moleći se u nepristupačnim crkvama, koje su odolevale neprijateljskoj ruci. Često se dešavalo da hajduci pred naletima Turuka, na rukama i konjima prenesu ostatke crkve sa jednog na drugo brdo i upravo zahvaljujući njihovoj snalažljivosti očuvana je vera“, izjavila je etnolog Snežana Ašanin.

Crkvica Svetog Ilije malih je dimenzija, zidovi su okrečeni u belo, a na krovu koji je napravljen od tesanog kamena i dalje na mestu stoji nakrivljeni krst, uprkos svim vetrovima i gromovima. U unutrašnjost vode masivna hrastova vrata, a u ovu duhovnu kuću u isto vreme mogu ući samo dva vernika jer mesta više nema.

„To što je ova crkva izuzteno mala, ne umanjuje njenu vrednost. Njena simbolika i značaj su izuzetno veliki i isti kao što ga imaju veće religijske građevine. Ljudi su se tu molili Bogu za zdravlje i sreću svojih porodica u izuzetno teškim uslovima“, naglasila je Snežana.

U njoj se tri puta godišnje održava bogosluženje na Bele poklade, Ilindan i Uskrsavanje kralja Krstitelja. Kada se strmom stazom stigne do svetinje, vernici bi trebalo tri puta da obiđu oko crkve, a prema narodnim verovanjima onaj ko je grešan ne bi trebalo da se upusti u ovu avanturu, jer može da padne u ponor.

U samom podnožju crkvice nalazi se arheološka iskopina Kula Gradina koja datira još iz 13. veka, a predstavljala je i vojno utvrđenje jer zbog svog geografskog položaja nije bila lak plen neprijatelju.

Izvor: Rina