RUPA SE SMANJUJE

Stižu dobre vesti da ozonski omotač posle nekoliko godina kreće da se oporavlja, pošto je primećeno da se veličina njegove rupe redukuje.

Ozonska rupa nastavlja da se smanjuje, a ozonski omotač da se oporavlja i to dovodi do promena u atmosferskoj cirkulaciji – kretanju vazduha i vetrova.

Koristeći satelitske podatke i uz klimatske simulacije, Antara Banardži i njene kolege sa Univerziteta u Kolorado Bolderu utvrdili su da je promena pravca strujanja vetrova povezana sa oporavkom ozonskog omotača. Smanjivanje ozonske rupe je najvećim delom zasluga Protokola iz Montreala iz 1987. godine, kada je zabranjeno korišćenje supstanci koje uništavaju ozon.

Pre 2000-ih, pojas vazdušnih struja na srednjoj visini iznad južne hemisfere sve se više pomerao prema Južnom polu. Takođe, Hedlijeva struja, koja stvara povoljne okeanske vetrove, nosi kišonosne oblake u tropske krajeve i stvara uragane, sve se više širila.

Banardži i njen tim otkrili su da su se oba pomenuta trenda zaustavila i počela da se vraćaju nakon 2000. godine. Ta promena ne bi mogla da se objasni nasumičnom „fluktuacijom klime“, već je posledica oporavljanja ozonskog omotača.

Spor oporavak

Promena kretanja vazdušnih struja može da utiče vremenske prilike kroz promene u atmosferskoj temperaturi i količini kiše, što bi kao posledicu moglo da ima promenu temperature okeana i saliniteta.

Uprkos zabrani supstanci koje razgrađuju ozon, te hemikalije imaju veoma dugačak životni vek i atmosferu, pa će pun oporavak omotača trajati još nekoliko decenija.

Osim toga, slojevi koje ima ozonski omotač u nekim delovima atmosfere se oporavljaju različitim brzinama.

Iznad severne hemisfere očekuje se da će se omotač doći u stanje iz 80-ih do 2030. godine, dok će iznad južne hemisfere biti potrebno dve decenije duže za njegov oporavak.