ČITANJE NOBELOVCA

Andrić je majstor sintakse. Može se reći da je opšteprihvaćeno da su Andrićeve rečenice najsavršenije. Ko želi da usavršava svoju veštinu izražavanja neka čita Andrića.

Ivo Andrić je jedan od retkih autora čije se knjige štampaju iznova svake godine. Nema verovatno mnogo domova u kojima nije prisutan bar sa jednom knjigom, makar iz školske lektire. I uvek je aktuelan zbog grandiozne lepote svojih proznih dela.

Za čitanje Andrića uvek je dobro vreme jer je njegov jezik blizak svim generacijama, omogućavajući da spram svoje zrelosti otkrivaju nove slojeve njegovih romana i pripovedaka.

Zajedničko za Andrićeve likove je da su to ljudi u rascepu zbog ličnih strasti ili konfrontacije sa društvenim sistemom. Ivo Andrić najdelikatnije opisuje likove sa neurozama koje im obeležavaju živote i vode do brojnih problema.

Čitaoci se kroz njegove romane i pripovetke upoznaju sa malom studijom jedne osobine, kao što je tvrdičluk kod Rajne u Gospođici ili gordost u Anikinim vremenima. Pri tome imaju priliku da posmatraju delimično i nastajanje same pojave kod lika kroz vreme.

Na Drini ćuprija i novo čitanje

Njegov najpoznatiji roman, a za mnoge i najbolji je Na Drini ćuprija, koji ga je doveo do Nobelove nagrade za književnost 1961. godine, nalazi se među najčitanijim naslovima uopšte decenijama unazad. Tome svakako doprinosi i činjenica da se nalazi u srednjoškolskoj lektiri iz srpskog jezika i književnosti, ali nemali broj ljudi mu se vraća s vremana na vreme.

Brilijantan istorijski roman, predstavlja čvrsto tkanje ljudskih sudbina tri veroispovesti prisutnih u Bosni, i danas je najrelevantniji izvor za shvatanje kompleksnih prilika naroda smeštenog između samovolje i pohlepe dve imperije u proteklim vekovima.

Roman opisuje dešavanja u Višegradskoj kasabi, sudbine malih ljudi, njihove strahove, ljubavi sukobe i mržnje tokom skoro četiri veka. Sva radnja romana okružuje most na reci Drini koji je podigao Mehmed paša Sokolović. Most na Drini se pojavljuje kao kontrast ljudskoj prolaznosti i površnosti, te ljudskim slabostima.

Svako novo čitanje romana Na Drini ćuprija otkriva, kako preskočene niti složenih međuljudskih odnosa u još složenijem političkom i kulturnom okruženje, tako i podsećanje na Andrićeve životne mudrosti. To je roman koji je u izvesnom smislu test zrelosti čitaoca, ali služi njemu samom kao filigrantska mera razumevanja svega što je ljudsko.

Zašto se vratiti Andriću?

Bilo da njegova dela čitate prvi put ili ko zna po koji put, utisak je mahom isti. To su vanvremenske priče zbog univerzalnosti tema kojima se bavi, ali ujedno i izvrsna istorijska građa koja svedoči o zamršenim, teškim, pa i strašnim dešavanjima.

Andrić je majstor sintakse. Može se reći da je opšteprihvaćeno da su Andrićeve rečenice najsavršenije. Ko želi da usavršava svoju veštinu izražavanja (pismenog ili usmenog) neka čita Andrića. Pripovetke odlikuje savršena mera dužine teksta, odnosno njegova dela nemaju viška ili nešto što bi bilo prazan hod. Sažetost i interesantnost pripovedanja kod Andrića su osnovne odlike, zbog kojih, ako biste se zatvorenih očiju uhvatili knjige i otvorili bilo gde, znali biste ko je autor dela.

Obogatite svoju biblioteku

Upravo sada, u vreme korone, karantina i očiglednih društvenih promena koje iz toga slede, Andrićeva dela nas vraćaju na što bi se moderno reklo „na fabričko podešavanje“. Vraćaju nas zdravoj logici, razmišljanju o čoveku, ljudskosti, starenju, prolaznosti, ljubavi i mržnji. I ne manje bitno, njegova dela nas vraćaju prelepom i prebogatom srpskom jeziku koji je sve manje zastupljen u medijima.

Pored nezaobilaznog romana Na Drini ćuprija, Prokleta avlija, Znakovi pored puta, Gospođicu i Travničku hroniku.