3D KOSMOS

Mapa vasione u tri dimenzije predstavlja više od dva miliona galaksija i obuhvata 11 milijardi godina istorije svemira.

Objavljena je prva trodimenzionalna mapa vasione, koja dokazuje da je ona manje-više ravna, kao i da se različiti delovi svemira šire različitim brzinama i tako popunili prazninu u poznavanju njene istorije od oko 11 milijardi godina.

Mapa predstavlja više od dva miliona galaksija i obuhvata 11 milijardi godina istorije svemira.

Nakon pet godina zavirivanja u najdublje delove svemira, istraživači su objavili ono što nazivaju „najvećom trodimenzionalnom mapom svemira“ ikada.

„Poznati su nam događaji sa samog početka univerzuma, kao i novija istorija njegovog širenja, ali između te dve tačke postoji 11 milijardi godina koje nas i dalje muče“, napominje dr Kajl Doson, kosmolog sa Univerziteta u Juti.

Doktor Doson predvodi tim istraživača u organizaciji za digitalno istraživanje neba „Sloun“, koja se proteklih pet godina bave rešavanjem problema ove praznine.

Ovi rezultati dobijeni su međunarodnom saradnjom više od stotine astrofizičara, koji su bili uključeni u projekat proširenog spektroskopskog istraživanja.

Mapa otkriva da strukturu univerzuma definišu filamenti i tamna materija, i to od momenta kad je bio star samo 300.000 godina. Takođe pokazuje šablone u rasporedu galaksija koji istraživačima pomažu da rekonstruišu parametre univerzuma sa velikom preciznošću, prenosi Nacionalna geografija.

Ipak, možda najvažnije postignuće ove mape je to što nudi odgovor na pitanje koje decenijama muči astronome – neslaganja u Hablovoj konstanti. Naime, Hablova konstanta zasnovana je na pretpostavci da se vasiona širi, što se ogleda u činjenici da se galaksije koje su dalje od Zemlje od nje brže i udaljavaju, nego od bližih galaksija. Međutim, problem nastaje jer ne postoji konsenzus oko toga koliko se ovo širenje brzo dešava. Ovo istraživanje potvrđuje da se različiti delovi univerzuma šire različitim brzinama, i to naizgled duž iste ose ravni.

Svaka pojedinačna univerzitetska grupa učesnik projekta proučavala je drugu oblast vasione, sastavljajući delove mape mereći talasnu dužinu koju emituju različite galaksije.

„Da bismo na mapi predstavili deo vasione star šest milijardi godina, koristimo velike, crvene galaksije. Za udaljenije, starije delove, koriste se mlađe, plave galaksije. Najzad, kako bismo opisali vasionu 11 milijardi godina unazad koristimo kvazare, galaksije čiji je izvor svetlosti materija koja upada u supermasivnu crnu rupu u njihovom centru. Svaki od ovih uzoraka zahtevao je pažljivu analizu da bi se iz njih uklonili šumovi i da bi se otkrili obrasci u univerzumu“, napominju istraživači sa ovog projekta.