MOĆNO KINESKO DRVO
Jedna južnokorejska studija otkrila je da poznata biljka ginko biloba ima moć da zaštiti neurone oka od povreda koje mu nanosi glaukom, često očno oboljenje.
Ginkgo biloba (ginko ili mandarinsko drvo, srebrna kajsija, belo voće) smatra se jednom od najstarijih živih vrsta drveća na svetu. Poreklom je iz Kine i lako ga je prepoznati po listovima u obliku lepeze.
Simbol dugovečnosti i vitalnosti u drevnoj Kini, lišće, seme i plodovi ginko bilobe koristili su tradicionalni iscelitelji za lečenje širokog spektra ljudskih oboljenja – plućne bolesti poput tuberkuloze, astme i bronhitisa, leukoreju (abnormalno vaginalno pražnjenje), dijareju i kožne bolesti.
Savremeni istraživači, međutim, otkrili su i druge lekovite namene ove drevne biljke. U nedavnoj studiji, južnokorejski istraživači istraživali su neuroprotektivna svojstva ginko bilobe, o kojima su dosledno izveštavala brojna istraživanja. Oni su se posebno fokusirali na efekte ekstrakta ginko bilobe na hipoksično oštećenje ganglijskih ćelija mrežnjače, odnosno nervnih ćelija pronađenih u blizini površine tog očnog dela, in vitro i in vivo.
Oksidativni stres izazvan neadekvatnim snabdevanjem kiseonikom (hipoksija) i poremećenom mikrovaskularnom cirkulacijom upleten je u patogenezu glaukoma. Glaukom je medicinski termin za grupu očnih bolesti koje oštećuju optički nerv. Smešten u zadnjem delu oka, optički nerv je odgovoran za prenos vizuelnih informacija u obliku električnih impulsa u vizuelne centre mozga.
Nenormalno visok pritisak tečnosti unutar oka je prvi uzrok oštećenja optičkog nerva. Kada ovaj pritisak, koji se naziva očnim pritiskom, postane previsok, on sabija optički nerv, uzrokujući umiranje nervnih ćelija. Ovaj postepeni gubitak nervnih ćelija uzrokuje razvoj slepih tačaka u vidnom polju osobe, što je definitivan znak glaukoma. Iako je najčešći kod starijih osoba, glaukom se može javiti u bilo kojoj dobi i vodeći je uzrok slepila kod starijih ljudi od 60 godina.
Prema prethodnim studijama, ekstrakt ginka je pokazao neuroprotektivne aktivnosti protiv oksidativnog stresa i oštećene vaskularne cirkulacije. Oksidativni stres je rezultat neravnoteže između antioksidansa i proizvodnje slobodnih radikala; kaže se da se javlja kod glaukoma i doprinosi gubitku ganglijskih ćelija mrežnjače, jedne od pet vrsta neurona prisutnih u mrežnjači.
Za svoj in vitro eksperiment, istraživači su prvo indukovali oksidativni stres u ganglijskim ćelijama mrežnjače koristeći vodonik-peroksid (H2O2). Zatim su ćelije tretirali nosačem (kontrolom) ili EGb 761, tj. standardizovanim ekstraktom ginko bilobe.
U međuvremenu, za svoj eksperiment in vivo, istraživači su indukovali hipoksičnu povredu vidnog nerva stezanjem optičkog živca pacova, koja je naneta bez slamanja optičkog nerva. Zatim su primenjivali različite koncentracije EGb 761 intraperitonealno i merili gustinu ganglijskih ćelija kako bi procenili preživljavanje ćelija i in vitro i in vivo.
Istraživači su izvestili da u poređenju sa ganglijskim ćelijama tretiranim nosačem, ganglijske ćelije tretirane sa 1 ili 5 mcg/mL EGb 761 imaju značajno veću stopu preživljavanja. In vivo, gustina ovih ćelija nakon tretmana sa 100 ili 250 mg po kilogramu telesne težine, EGb 761 je takođe bio značajno veći od gustine izmerene nakon tretmana sa nosačem.
Na osnovu ovih otkrića, istraživači su zaključili da ekstrakt ginko bilobe ima neuroprotektivne efekte protiv hipoksične povrede mrežnjače oka koja uzrokuje glaukom.