BELI VOSAK
Na koji način možemo da koristimo beli vosak pčela – Cera Alba? Koja nutritivna svojsta ima beli pčelinji vosak i gde se sve koristi?
Pčelinji beli vosak (lat. Cera Alba) je prirodni prečišćeni pčelinji vosak, bledo žute boje, karakterističnog mirisa. To je prirodni vosak koji izlučuju pčele iz voštanih žlezda u vrlo krhkim listićim i od njega grade saće. Pčele iz roda Apis proizvode najveću količinu komercijalnog pčelinjeg voska iz Evrope kao Cera Alba – beli vosak.
Kad pčela medarica iz žlezde luči voštane pločice, one su u stvari gotovo bele boje. Tamnija ili žuta boja se u vosku stvara njegovim kontaktom sa vazduhom. Boja zavisi i od prisustva propolisa. Takođe polen, smola i druge prirodne nečistoće mogu pčelinjem vosku dati svetlo žutu do tamno braon boju.
Pčelinji vosak se izliva u kalupu u kojem se vosak topi na suncu ili u parnom ili nekom drugom topioniku. Tačka topljenja mu je od 58 – 64°C i daleko je veća od običnog parafinskog voska gde je ona već na 30°C. Na temperaturi iznad 65°C pčelinji vosak postaje tečni.
Danas se za proizvodnju sveća koriste jeftiniji stearin i parafin, koji su gotovo potpuno istisnuli korišćenje pčelinjeg voska u toj proizvodnji ne zbog svog kvaliteta već zbog niže cene.
Pčelinji beli vosak je prečišćen i izbeljen žuti vosak dobijen topljenjem saća pčela radilica. On predstavlja složenu smešu estara (70%) palmitinske, cerotinske kiseline i odgovarajućih hidroksi masnih kiselina sa masnim alkoholima (C26-C32), slobodnih masnih kiselina (10%) i ugljenovodonika (15%).
Sadrži propopolis, te je ujedno i prirodni konzervans. Lako se rastvara u hloroformu, benzinu, ključalom etanolu, umereno u masnim i etarskim uljima, a gotovo je nerastvorljiv u vodi i etanolu. Na tržištu postoji orijentalni i evropski pčelinji vosak.
U granama koje se bave preradom i proizvodnjom od voska danas je pčelinji beli vosak najvećim delom zamenjen parafinom.
Uprkos tome, nije ga moguće potpuno zameniti jer jer je hemijski jedinstven i nije ga moguće proizvesti kao ni ostale pčelinje proizvode. Velike količine se troše i u proizvodnji sveća. Ali u hemijskoj industriji ima još sasvim neznatnu ulogu (vosak za skije, voštane boje, sredstva za impregniranje).
Veliki potrošač pčelinjeg voska je pčelarska industrija. Pčelari vosak najviše koriste za proizvodnju satnih osnova koje koriste da pčelama omoguće bržu izgradnju pčelinjih saća.
Pčelinji beli vosak – Cera alba je prečišćen i izbeljen žuti vosak dobijen topljenjem saća pčela radilica Apis mellifica L. Apidae. Cera alba je sredstvo dobijeno je prirodnim putem, a može se pronaći u raznim kozmetičkim proizvodima i proizvodima za njegu kože. Našim proizvodima kao što je to BioBalsam krema dodaje sjaj i pruža zaštitnu oblogu prilikom površinske primene.
Beli visak deluje kao emolijens, formira film na koži, kontroliše viskoznost i agent je konzistentnosti. Cera alba je prirodni proizvod koji luče pčele radilice, a zatim se rafiniše blagim procesima koji koriste samo vodu i filtraciju. Kontroliše termičku stabilnost i može se lako emulzifikovati, dispergovati ili saponifikovati.
Upotreba u kozmetičkim proizvodima:
Najveći potrošač prirodnog pčelinjeg voska su kozmetička i farmaceutska industrija, gde je on sastavni dio raznih krema, masti, pasta i ruževa za usne. Na te proizvode se najčešće stavlja oznaka „sadrži prirodni pčelinji vosak“. Beli vosak je čest sastojak prirodne kozmetike.
U kozmetičkim preparatima se beli vosak koristi kao agens za učvršćavanje, povećanje viskoziteta /konzistencije kozmetičkih emulzija, kao osnova za emulgujuće sapune (masne kiseline + boraks) i u kozmetičkim kremama (cold kreme), ruževima i dezodoransima u stiku. Preporučene koncentracije su 0,5 – 2. Ima restrukturirajuća i umirujuća svojstva i pomaže u zaštiti kože od spoljašnjih agensa.
Koristi se u karminima, maskarama, proizvodima za oči i usne, emulzijama za telo, melemima, pomadama, hladnim kremama, voskovima za depilaciju, preparatima za oblikovanje kose, kremama i emulzijama za sunčanje.
Milan Popović