SIMPTOMI, DIJAGNOZA, LEČENJE
Sjogrenov sindrom je sistemska, autoimuna bolest vezivnog tkiva nepoznate etiologije, a spada u grupu reumatskih oboljenja.
Sjogrenov sindrom se često pojavljuje kod osoba koje već imaju još neku autoimunu bolest, a tretira se ublažavanjem simptoma same bolesti.
Prim. dr Slavica Plavšić, specijalista za plućne bolesti, navodi da su glavni simptomi suvoća očiju i usta, a kod većine ovih bolesnika su prisutni bolovi ili otoci perifernih zglobova, kao i mnogobrojni drugi simptomi.
„Kod polovine bolesnika mogu da budu zahvaćeni i drugi organi i organski sistemi kao što su pluća, bubrezi, nervni sistem i endokrine žlezde, što bolesti daje i sistemski karakter. Kao i za druge sistemske bolesti uzrok bolesti nije poznat“, kaže doktorka.
Ona dalje dodaje da, u ovom slučaju, bolest napada žlezde sa spoljašnjim lučenjem posebno suzne i pljuvačne žlezde.
Oblici Sjogrenovog sindroma
Kako navodi dr Plavšić postoje dva oblika Sjogrenovog sindroma:
Primarni Sjogrenov sindrom, koji se razvija sam od sebe, a ne pod uticajem nekog drugog stanja, i sekundarni, koji se razvija paralelno sa drugim autoimunim bolestima kao što su reumatoidni artritis, lupus i psoriatični artritis.
Sjogrenov sindrom može da se javi u bilo kom životnom dobu, uključujući i decu, ali se obično javlja između 40. i 60. godine.
„Ova bolest pogađa i muškarce, ali se mnogo češće javlja kod žena. Čak devet od 10 obolelih od ovog sindroma su žene“, ističe doktorka.
Procenjuje se da Sjogrenov sindrom ima oko 1.63 miliona ljudi u svetu i da se do 2029. godine očekuje da obolelih bude 1.75 miliona. To je pokazalo veliko naučno istraživanje koje je obuhvatilo SAD, Francusku, Italiju, Nemačku, Španiju, Italiju i Japan.
„Bolest se uglavnom razvija sporo, a prvi simptomi mogu da se jave tek nekoliko godina nakon razboljevanja. Izuzetno su retki akutni oblici. Češći su blaži oblici sa lakšim simptomima, ali postoje i oni kod kojih bolest protiče sa velikim problemima koji umnogome remete kvalitet života pacijenata“, objašnjava dr Plavšić.
Simptomi
Glavni simptomi su: suvoća oka, keratitis i infekcije oka, zamagljen vid, zapaljenje očnih kapaka, suva nosna sluznica, upala sinusa, kao i krvarenje iz nosa.
Takođe dolazi do pojave suvih usta, suve i ispucale usne, suvog grla, pojava afte, kvarenje zuba, teškoće pri žvakanju hrane, poremećaja čula ukusa i mirisa i suve vagine.
Doktorka navodi da može doći i do zapaljenja pluća, bronhitisa, zatim neuroloških problema, poput slabe koncentracija, oštećenog pamćenja, glavobolje i umora.
Ona je navela i otečeni i bolni pankreas, artritis i bolovi u zglobovima.
Suve oči su prvi znak Sjogrenovog sindroma. Suzne žlezde ne mogu da luče dovoljnu količinu suza koje čine oči zdravim, a vid jasnim.
„Ovaj problem se u znatnoj meri može ublažiti redovnom upotrebom veštačkih suza i gelova za oči kojih ima na našem tržištu“, kaže doktorka.
Ona objašnjava da do suvoće usta dolazi jer bolest napada pljuvačne žlezde, tako da postoji stalna potreba da se pije voda, čak i tokom jela, jer pacijent ima osećaj da je hrana suva i da jedva prolazi kroz grlo, i dodaje da i ukus hrane može da bude izmenjen zbog smanjene količine pljuvačke u ustima.
Do problema sa zubima dolazi zbog smanjenog lučenja pljuvačke i njenog lošijeg kvaliteta, što može zube da učini osetljivijim.
Pljuvačka ima bakteriostatički efekt, odnosno, ne ubija bakterije ali ih sprečava da se razmnožavaju.
Zbog smanjenog lučenja pljuvačke posledice mogu da budu i zapaljenja desni i propadanje zuba ili pojave čireva i gljivičnih infekcija u ustima i na jeziku.
„Sjogrenov sindrom može da utiče i na nervni sistem. Neki pacijenti razvijaju neuropatiju, što znači da su periferni nervi, nervi koji povezuju ostatak tela sa kičmenom moždinom i mozgom, zapaljeni ili oštećeni. Ovo se posebno odnosi na šake i stopala. Simptomi mogu da budu utrnulost i slabost ili osećaj vreline ili hladnoće“, dalje objašnjava doktorka.
Dijagnoza
Dijagnoza se postavlja na osnovu karakterističnih simptoma, laboratorijskim analizama u kojima se nalazi poremećaj reumatoidnih faktora, primenom Šimerovog testa, kojim se meri količina izlučenih suza.
Za definitivnu dijagnozu, kaže doktorka, standard je biopsija malih pljuvačnih žlezda u sluznici usta. Njihovim pregledom zapaža se prisustvo određenih zapaljenskih ćelija u velikom broju.
Lečenje
„Lečenje je simptomatsko. U težim slučajevima potreban je multidisciplinarni pristup koji uključuje: oftalmologa, stomatologa, neurologa i reumatologa koji leči pacijente sa Sjogrenovim sindromom“, kaže sagovornica.
Izvor: N1