JEDAN OD CENTARA GRČKOG PRAVOSLAVLJA
Manastir svetog Jovana Bogoslova od 1088. godine ima specijalni status kao i ostrvo Patmos na kome se nalazi, a koje je simbol progonstva ovog svetitelja.
Manastir svetog Jovana Bogoslova, koji već duže od 900 godina ostaje jedan od centara grčkog crkvenog života, bio je osnovan od strane prepodobnog Hristodula u XI veku.
On i danas izgleda kao tipična srednjovekovna tvrđava – moćna fortifikaciona građevina na vrhu gore koja dominira nad ostrvom. Manastir svetog Jovana Bogoslova je 1088. godine primio bulu vizantijskog imperatora Aleksija I Komnina, u kojoj su objavili da je „samovlastan i samovoljan”, da je slobodan od oporezivanja. Od tog časa manastir, a s njim i samo ostrvo, imaju poseban status.
S crkvene tačke gledišta, Patmos se pokazuje kao stavropigijalni, to jest ne ulazi u sastav nijedne eparhije, nego se direktno potčinjava Konstantinopoljskom patrijarhu. Namesnik manastira takođe nosi titulu patrijaršijskog egzarha ostrva Patmos (do 1947. godine, kada su Dodekanska ostrva, kojima pripada Patmos, ušla u sastav grčke države, egzarh manastira ostvarivao je i vrhovnu administrativnu vlast na ostrvu).
Sa državne tačke gledišta Patmosu je dodeljen status nacionalnog parka: na njemu nikada neće biti aerodroma, zabranjena je izgradnja višespratnica. Ako uzmemo u obzir da mnogi žitelji do ovog časa obitavaju u kućama, izgrađenim u obliku krsta, onada je čak i za postavljanje staklenih i sunčanih baterija neophodna saglasnost inspekcije za zaštitu spomenika.
Od 2000. godine manastirom upravlja arhimandrit Antipa (Niktaris). Rodio se u Australiji u porodici grčkih emigranata, ali je odrastao na Patmosu i ovde primio osnovno bogoslovsko obrazovanje u Patmoskoj crkvenoj školi. Ceo njegov život je, bez obzira na dugačke periode učenja i služenja na Atonu, povezan sa ostrvom, manastirom i knjigom Otkrovenja.
Arhimandrit Antipa bavi se tumačenjem Apokalipse za savremenog čitaoca. „Otvorite Otkrovenje Jovana Bogoslova”, kaže arhimandrit Antipa, „i pročitaćete sve o sadašnjoj krizi, o onome što nas očekuje u najbližoj budućnosti, i u odvojenoj perspektivi.
Sve je nama, hrišćanima, otkrio Gospod preko svoga apostola. Tekst Apokalipse je realističan. Zato se od nas traži samo unutrašnji duhovni rad da bismo prihvatili ono što nam je Gospod otkrio pre 2.000 godina”.