ISTORIJSKI TRENUTAK
Masivne, proždiruće, supermoćne crne rupe najveća su enigma kosmosa i sve do danas nisu bile direktno posmatrane. Konačno je objavljena prva fotografija crne rupe!
Međunarodna naučna grupa predstavila je prekretnicu u astrofizici – prvu fotografiju crne rupe u istoriji – plod višegodišnjeg rada na projektu “Event Horizon Telescope” koji je omogućio uvid u čudovišne nebeske objekte.
To istorijsko postignuće omogućila je globalna teleskopska mreža sastavljena od niza teleskopa stacioniranih na Zemlji u projektu koji se smatra ispitom za opštu teoriju relativiteta fizičara Alberta Ajnštajna.
Otkriće je predstavljeno na konferencijama za novinare održanima istovremeno u Vašingtonu, Briselu, Santjagu, Šangaju, Taipeiju i Tokiju.
Fotografija otkriva crnu rupu u središtu Messier 87, masivne galaksije udaljene nekih 54 miliona svetlosnih godina od Zemlje.
“Ovo je izvanredan dan za astrofiziku. Vidimo ono što je dosad bilo nevidljivo”, rekla je direktorka Američke nacionalne naučne fondacije (USNSF) Frans Kordova.
Istraživanje je zapravo testiranje teorije opšteg relativiteta koju je 1915. postavio fizičar Albert Ajnštajn kako bi objasnio gravitacijske zakone i njihovu povezanost s drugim prirodnim silama.
Supermasivna crna rupa – M87 – ima masu 3,5 milijarde Sunčeve mase.
Crne rupe različitih su veličina, a formiraju se pri kolapsu masivnih zvezda na kraju njihovog životnog ciklusa.
Supermasivne crne rupe od njih se razlikuju, veće su i rastu gutajući materiju i radijaciju i moguće je da se stapaju s drugim crnim rupama.
Najveća enigma našeg kosmosa
Činjenica da crne rupe ne dopuštaju probijanje svetlosti otežava njihovo posmatranje.
Naučnici su tražili svetlosni prsten – isprekidanu materiju i radijaciju koja kruži strahovitom brzinom rubom horizonta događaja – oko područja tame koja je crna rupa. To se naziva siluetom ili senom crne rupe.
Naučnici na projektu EHT dobili su prve podatke u aprilu 2017. koristeći se teleskopima u američkim saveznim državama Arizona i Havaji, kao i teleskopima u Meksiku, Čileu, Španiji i Antarktiku. Od tada globalnoj teleskopskoj mreži pridodani su teleskopi postavljeni u Francuskoj i na Grenlandu.
Masivne, proždiruće, supermoćne crne rupe najveća su enigma našeg kosmosa i sve do danas nisu bile direktno posmatrane.
Crna rupa je nebesko telo koje poseduje ekstremno veliku masu u vrlo malom volumenu. Simbolički, to je kao kada bi Zemlja bila komprimirana i ugurana u krojački naprstak ili kao kada bi Sunce imalo prečnik od samo 6 kilometara, objašnjava za agenciju AFP Gaj Perin, astronom u Pariskom opservatoriju (PSL).
Prema Ajnštajnovoj teoriji opšteg relativiteta koja je omogućila da se objasni postavka crne rupe, gravitacijsko privlačenje tih “čudovišta” takve je prirode da mu ništa ne može umaći, niti materija, niti svetlost, bez obzira na talasnu dužinu. Dakle, nemoguće je direktno posmatrati crnu rupu.
Osim toga, gravitacijska sila emitovana iz crne rupe tako je fenomenalna da je nemoguće reprodukovati slično okruženje u laboratoriji.
Ovo je ta istorijska prva fotografija crne rupe!
Izvor: Agencije