MASNA HRANA I VID
Ishrana sa visokim procentom masti ne samo da uvećava kilažu, već utiče i na zdravlje očiju, tako što doprinosi povećanju problema sa vidom tokom starenja.
Ispostavilo se da ishrana bogata mastima može ne samo da poveća rizik od gojaznosti kod nekih osoba, već može da utiče i na zdravlje očiju, pa dovede i do slepila u kasnijim fazama života.
U nedavnoj studiji, istraživači sa Univerziteta u Sautemptonu u Velikoj Britaniji otkrili su da ishrana sa visokim udelom masti utiče na sposobnost ćelija retinalnog pigmentnog epitela (RPE) da se prilagode promenljivim uslovima u oku kako organizam stari. Dugoročno, ovaj poremećaj može da rezultira velikim oštećenjem mrežnjače i potpunim gubitkom vida.
Ova otkrića, objavljena u listu „Molecular Nutrition & Food Research“, nude uvid u to kako se RPE ćelije nose sa oksidativnim stresom zbog visokog unosa crvenog mesa, koje u sebi sadrži visok nivo holesterola i zasićenih masti, kao i prerađene hrane bogate natrijumom i šećerom.
Kako loša ishrana može dovesti do problema sa vidom
Starosna makularna degeneracija (AMD) vodeći je uzrok nepovratnog gubitka vida u SAD i mnogim drugim razvijenim zemljama.
Naučnici su u početku mislili da samo genetski faktori rizika utiču na patologiju ove bolesti, ali nedavne studije počinju da objašnjavaju kako ishrana takođe utiče na patologiju AMD.
Utvrđeno je da unos masne hrane izaziva oksidativni stres u telu. Ako se ne zaustavi, oksidativni stres može oštetiti ćelije i proteine. Zauzvrat, ovi neželjeni efekti mogu doprineti starenju ili pokrenuti hronične bolesti i starosna stanja među kojima je i AMD.
Da bi razumeli efekte oksidativnog stresa izazvanog lošom ishranom na RPE ćelije, inače ćelije koje pomažu u održavanju vida vitalnim do kraja života, istraživači su koristili vodonik-peroksid i bafilomicin A1 na ARPE-19 ćelijama da bi indukovali uslove oksidativnog stresa.
ARPE-19 je ljudska RPE ćelijska linija koja se široko koristi za proučavanje biologije mrežnjače. Istraživači su otkrili da prisustvo oksidativnog stresa utiče na to kako RPE ćelije regulišu transport hranljivih sastojaka i otpadnih proizvoda do i iz mrežnjače. Oksidativni stres je takođe uticao na to kako su se RPE ćelije prilagodile promenljivim uslovima starenja oka.
Zauzvrat, ovo je uticalo na sposobnost RPE ćelija da zaštite fotoreceptore oka (ćelije u mrežnjači koje reaguju na svetlost) od prekomerne svetlosti i slobodnih radikala. Bez dovoljne zaštite, fotoreceptori će verovatno umreti. Smrt ovih ćelija je krajnji uzrok gubitka vida kod AMD i drugih stanja mrežnjače.
Sve u svemu, nalazi govore kako loša ishrana može prouzrokovati promene na ćelijskom nivou koje doprinose nastanku AMD. Sledeći korak je da se utvrdi da li se oštećenje RPE ćelija može ispraviti dobrom ishranom i da li se oštećene RPE ćelije mogu uopšte spasiti.
Loša ishrana povezana sa AMD
U drugoj nedavnoj studiji, istraživači sa Državnog univerziteta iz Njujorka pokušali su da utvrde mogući uticaj načina ishrane na rizik od AMD. U tom cilju proučavali su ishranu skoro 1.300 učesnika tokom 18 godina. Prilagodili su se starosti, rasi, nivou obrazovanja i pušačkom statusu.
Njihovi rezultati otkrili su da je kod učesnika koji su jeli dosta crvenog i prerađenog mesa, rafiniranih žitarica i pržene hrane tri puta veća verovatnoća da će razviti AMD.
Ne postoji poznati opšti tretman za AMD u kasnoj fazi, tako da je u našem interesu da se ovo stanje rano detektuje kako bi se sprečio kasniji razvoj starosne makularne degeneracije.
Sa stanovišta zdravlja, dakle, osobe sa detektovanim ranim AMD stanjem trebalo bi da smanje unos prerađenog mesa, pržene hrane, rafinisanih žitarica i mlečne proizvode sa visokim sadržajem masti kako bi sačuvali svoj vid najboljim mogućim do kraja života.
[…] se ne zaustavi, oksidativni stres može dovesti do stvaranja katarakte. To bi čak moglo da pokrene starosnu degeneraciju makule (AMD), inače vodeći uzrok gubitka vida kod starijih […]