PREMIJERNO I UNIKATNO
U Narodnom muzeju promovisan je prvi strip na leskovačkom dijalektu, odnosno prizrensko-timočkom dijalektu, „Do pakla i nazad: Zapis”.
„Do pakla i nazad: Zapis” delo je autora Marka Stojanovića, profesora engleskog jezika i predavača u Školi stripa „Nikola Mitrović Kokan”. Na promociji je, pored autora, besedio dr Perica Hadži-Jovančić, koji je doktorirao istorijske nauke na Kembridžu i pisac je pogovora prvog albuma.
– „Do pakla i nazad” je delo inspirisano nedovršenim stripom osnivača Leskovačke škole stripa Nikole Mitrovića Kokana (1933‒1997), koje je koncepcijski pratilo sve ključne tačke Prvog svetskog rata i time dalo opšti pregled čitavog sukoba, nešto što na ovim prostorima nijedan strip nije uradio – ističe Marko Stojanović.
„Do pakla i nazad: Zapis”, po scenariju Marka Stojanovića, najvećim delom nacrtao je Dragan Stokić Rajački, uz učešće više crtača, a bavi se doživaljajima dobrovoljca Milutina, vojnika Moravske divizije, i njegovog konja Šarca koji su se još u prvom albumu nametnuli kao najupečatljiviji likovi. Fragmenti stripa objavljeni su u „Politikinom Zabavniku” novembra 2021. godine.
Uz opštepoznate događaje iz Prvog svetskog rata, kao što su odbrana Beograda, povlačenje preko Albanije i oporavak srpske vojske na Krfu, prati i manje poznata dešavanja karakteristična za južnu Srbiju i Moravsku diviziju.
– Prizrensko-timočki dijalekt odavno je bokserska vreća koju u prolazu s visine raspali ko kako stigne, ali je nedavno ta kampanja dostigla nedopustive instutucionalno-pedagoške visine – podseća Stojanović.
Zarad verodostojnosti, koja je osnovni postulat istorijskog stripa, vojnici Moravske divizije svakako su morali da govore autentičnim dijalektom, ali ako sam se možda i kolebao da li da ga pojednostavim ili ublažim, učinim dostupnijim, ovakvi su me jezički tokovi prelomili da istrajem u originalnoj nameri, da bi sve bilo kako valja, konsultovao sam Dejana Đorđevića, Predraga Stankovića i Dalibora Đorđevića, tri kvalitetna pisca iz jugoistočne Srbije sa višegodišnjim iskustvom i znanjem prizrensko-timočkog dijalekta – objašnjava Stojanović, višestruki dobitnik prestižnih nagrada za književno stvaralaštvo..
– Naš eminentni pisac Vule Žurić, poznat po svojoj ratnoj prozi, napisao je predgovor, a dr Pavel Pilh, koji je u rodnoj Češkoj doktorirao radom „Jugoslovenski i postjugoslovenski ratni strip 1918–2018”, što ga čini jedinstveno kvalifikovanim da napiše pogovor ovom stripu.
‒ Izuzetno mi je zadovoljstvo i čast što „Do pakla i nazad: Zapis” ima svoje predstavljanje upravo u Narodnom muzeju u Leskovcu, jer je u pitanju prva promocija stipa ikad održana u ovoj ustanovi – rekao je na promociji Marko Stojanović.
Izvor: Politika.rs