PRAZNIK PROLEĆA

Kineska nova godina se dočekuje kao praznik proleća – festival dolaska proleća

Praznik proleća (Chun jie) ili, kako je kod nas i u većem delu sveta poznatije, Kineska Nova godina, najveći je i najpoznatiji tradicionalni praznik kineskog naroda, ujedno preuzet i od strane drugih kultura na Dalekom istoku gde, takođe, čini izuzetno značajan deo tradicije.

Sam naziv praznika označava da je to početak proleća po kineskom tradicionalnom kalendaru, čijim praznovanjem započinje nova godina.

Praznik proleća se proslavlja pune dve nedelje i završava se petnaestog dana, kada se paljenjem svetiljki praznuje pojava prvog punog meseca u godini koja je nastupila. Kineski tradicionalni kalendar datira iz drevnih vremena, sadrži dvanaest likova životinja.

Legenda kaže da je praznovanje dolaska proleća i dolaska Nove godine po kineskom tradicionalnom kalendaru, započelo pre skoro 5000 godina, mada se tačan početak i sama godina ne mogu sa sigurnošću potvrditi.

Običaji koji su tada, a i kasnije nastajali, vezani su za tu legendu, da bi, tokom hiljada godina, zauzeli značajno mesto u praznovanju dolaska proleća i Nove godine. Pre samog praznika, Kinezi čiste i uređuju svoje domove, stavljaju raznovrsne ukrase koji simbolizuju praznik i znak životinje čija će obeležja imati godina koja dolazi, kako bi ambijent u kome će se dočekati Proleće i Nova godina, bio što lepši i prijatniji.

Običaji nalažu da se tada okuplja porodica u što većem broju, a svečanost sprema u domu najstarijeg člana porodice, pa je to i razlog da u vreme ovog praznika, mnogi Kinezi hrle ka domovima svojih starijih, da bi tamo, svi zajedno, proslavljali dolazak Nove godine.

To se može videti i po tome da milioni Kineza kreću na put u predvečerje Praznika proleća, kako bi na vreme stigli kod svojih bližnjih i sa njima proslavili ovaj, tokom cele godine željno čekani trenutak.

Spremanje posebnih jela koja se pripremaju za ovu priliku, poseban je čin u običajima proslavljanja Praznika proleća. Trpeza mora da bude bogata i raznovrsna, a taj običaj potiče iz priče sa samog početka nastanka praznika i legende koja kaže da se, tada, pred dolazak nove godine, pojavljivala zver „nian“ koja je proždirala ljude.

Za „nian“ bi se spremala bogata trpeza kao danak, da bi se odobrovoljila i udaljila. U isto vreme kada se, po verovanju, zver pojavljivala, trebalo je praviti što veću buku kako bi se „nian“ uplašila i uzela samo ono što je za nju spremljeno.

Tako se zadržao običaj da se na taj dan, uz prasak petardi, raznih prskalica, svetlećih raketa i vatrometa, ispraća stara i dočekuje nova godina.

Trpeza za Praznik proleća je bogata i raznovrsna, a tu se nalaze brojna jela koja se pripremaju za ovaj trenutak. Kao najznačajnije, tu spada spremanje „jiaozi“, knedlica od testa, ispunjenih povrćem i mesom, a koje spremaju svi prisutni zajedno i takav način pripremanja simbolizuje zajedništvo, slogu, ljubav i bliskost, a sama atmosfera tokom pripremanja ovog jela je vesela i radosna.

Takođe, u jednu „jiaozi“ se stavlja novčić i veruje se će cele godine sreća pratiti onoga koji ga pronađe. Isto tako, na svakom stolu trpeze se nalazi spremljena riba, koja simbolizuje očuvanje stečenog u prethodnoj godini, a sve se to sadrži u igri reči „yi“ koja označava i ribu i uvećanje stečenog.

Ujedno, za prazničnu trpezu se spremaju i druga jela i specijaliteti koji nose simboliku ovog praznika, kao što su jela sa jajetom i kikirikijem, što bi simbolizovalo plodnost i začetak novog života.

Pored ovih, tu su i običaji vezani za ovaj praznik kada se, prvog dana, obilaze najbliži rođaci i prijatelji, a u nekim mestima, na ovaj praznik se međusobno posećuju stanovnici koji imaju isto prezime.

U raznim delovima Kine se pripremaju i brojne manifestacije i festivali na otvorenom, pa se tako mogu videti prodajne izložbe raznih predmeta i rukotvorina koje se organizuju u parkovima i na ulicama, gde se odvijaju i raznolike predstave, a sve to je izuzetno posećeno. U južnim, toplijim delovima Kine, priređuju se festivali koji plene svojom šarolikošću i brojnim učesnicima koji ističu svo bogatstvo folklora prostora na kome žive.

U onim severnim i hladnijim delovima zemlje, a posebno je po tome poznat grad Harbin, organizuju se veličanstvene izložbe skulptura napravljenih od leda, čija lepota i monumentalnost svake godine izazivaju divljenje širom sveta.

Praznovanje dolaska proleća i Nove godine, traje petnaest dana. Poslednjeg, petnaestog dana praznika, kada je prvi pun mesec u novoj godini, proslavlja se Praznik svetiljki. Za taj dan se pripremaju slatke kuglice od pirinčanog brašna i susama, „yuan xiao“.

Ovim praznikom prvog punog meseca u novoj godini (Yuan xiao jie), završava se praznovanje dolaska proleća, odnsosno, Nove godine po kineskom tradicionalnom kalendaru.

Godina koja nastupa biće u znaku Zeca i nosi obeležja Metalnog, odnosno, Zlatnog Zeca. Po verovanju, ona bi mnogima mogla doneti prosperitet i predviđa dobre poslove tokom njenog trajanja.

Istovremeno, jedna legenda kaže da „beli zec na mesecu sprema lek besmrtnosti“.

Kineska ambasada u Beogradu